Άρθρο στην εφημερίδα "Τα Νέα της Λευκάδας":"Η οικονομική κρίση συνεχίζεται και επαυξάνεται - Δημόσια Διοίκηση και εκπαιδευτικό σύστημα"


Κύριε Διευθυντά ,

Στις ενότητες που προηγήθηκαν ανέπτυξα τι προκάλεσε την οικονομική κρίση , πώς αντέδρασε η Διεθνής Κοινότητα και η Ευρωπαική Ένωση και τι μέτρα (φορολογικά και μη) ανακοίνωσε η Κυβέρνηση , προκειμένου να περιορισθούν τα δημόσια ελλείμματα και να αντιμετωπισθεί η κρίση.
Ήμουνα σαφής ότι τα αίτια που προκάλεσαν την κρίση υπήρξαν πολλά και σοβαρά με βαθιές τις ρίζες. Ήταν αποτέλεσμα μεσο-μακροχρόνιων εσφαλμένων πολιτικών επιλογών και πολλές φορές αντιφατικών μέτρων , αδυναμίας λειτουργίας των μηχανισμών ελέγχου της αγοράς και εφαρμογής αναποτελεσματικής οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής στη κατεύθυνση της ανάπτυξης και αναδιανομής του πλούτου υπέρ των ασθενέστερων τάξεων και των πλέον παραγωγικών τομέων της οικονομίας.
Άτομα , κοινωνικές ομάδες ,οργανισμοί , επιχειρήσεις και κυβερνητικές επιλογές εξέθρεψαν και ανέδειξαν μια καταναλωτική κοινωνία με στόχους που ξεπερνούσαν τις τρέχουσες δυνατότητες και δεν διασφάλιζαν τις μελλοντικές προσδοκίες! Ο τραπεζικός τομέας , ιδιαίτερα, με προσφορά νέων τραπεζικών προιόντων σε πλαστικό χρήμα και «δηλητηριώδη» παράγωγα, οδήγησε τη καταναλωτική πίστη σε υψηλούς ρυθμούς δαπανών με δανεικά και «αγύριστα»! Έτσι προέκυψαν : καταχρεωμένος δημόσιος τομέας και υπερχρεωμένες επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Η ηδονή της εξουσίας και οι υψηλές (παράλογες) αμοιβές «καλής ζωής» , δεν επέτρεψαν την έγκαιρη διάγνωση της λανθασμένης πορείας της οικονομίας. Σ’ αυτό βοήθησαν η «χαλαρή» Δημόσια Διοίκηση και το «ξεθωριασμένο» εκπαιδευτικό σύστημα , ιδιαίτερα στη χώρα μας ! Οι δύο αυτοί παράγοντες καλλιέργησαν και πρόβαλαν ως πρότυπο και στάση ζωής τον νεοπλουτισμό , την υπεροψία ,την αδιαφάνεια και τον ωχαδελφισμό !
Δυστυχώς η Δημόσια Διοίκηση ,κατά κανόνα , σε χώρες λιγότερο ανεπτυγμένες (και ιδιαίτερα στην Ελλάδα) όχι μόνο δεν αντέδρασε στις εξελίξεις άμεσα και αποτελεσματικά , αλλά συνέβαλε τα μέγιστα στο υψηλό κόστος προσφοράς προιόντων και υπηρεσιών , στην αύξηση του βαθμού αδιαφάνειας και στην ενδυνάμωση, αντί πάταξης ,της δαιδαλώδους γραφειοκρατίας. Η Δημόσια Διοίκηση , με τις πολύπλοκες , πολυδάπανες και χρονοβόρες διαδικασίες , με το πλήθος των δικαιολογητικών , των υπογραφών και των ατελείωτων και απίστευτων διαδρομών («πολλά χιλιόμετρα»)καταδυναστεύει τον πολίτη και δημιουργεί στους συναλλασσόμενους , ιδιαίτερα με το Δημόσιο , συνθήκες αναξιοπιστίας και χαμηλής παραγωγικότητας με ανύπαρκτη προστιθέμενη αξία!
Είναι γεγονός ότι πέρα από τις κάποιες θεσμικές βελτιώσεις που έγινα στα τελευταία , στη πράξη , η οργάνωση και εκτέλεση εργασιών στο Δημόσιο Τομέα , αλλά και στον Ιδιωτικό ως «συγκοινωνούντα δοχεία», ακολούθησαν πορεία στασιμότητας και οπισθοδρόμησης για το σύνολο της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου .
Η ΝΔ με το Πρόγραμμά της , στις εκλογές του 2004 , είχε υποσχεθεί (και με το σύνθημα αυτό πήρε την εξουσία) «επανίδρυση» του Κράτους , στη βάση σύγχρονων κανόνων επικοινωνία , συντονισμού και ελέγχων προσφοράς προιόντων και υπηρεσιών. Δυστυχώς , τα πράγματα — για λόγους που δεν είναι του παρόντος —δεν πήγαν καλά ή καθόλου καλά με αποτέλεσμα το εκλογικό σώμα να στραφεί στην εκλογές του 2009 ενάντια στο κυβερνόν κόμμα και να χάσει την εξουσία .
Η νέα Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ , υποσχέθηκε στο λαό , σημαντικές βελτιώσεις στη Δημόσια Διοίκηση , ειδικότερα δε με τον νόμο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση (Σχέδιο Καλλικράτης) και με το νέο νόμο για τις βουλευτικές εκλογές. Μακάρι , όλοι το ευχόμαστε να πάει καλά! Όμως οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι και οι καλύτεροι νόμοι δεν αποδίδουν αν η αποδοχή τους από το λαό δεν είναι σχεδόν καθολική και άμεσης εφαρμογής! Για να γίνει αυτό απαιτείται πρώτον ευρύτερη συναίνεση των πολιτικών κομμάτων (και δυνάμεων) και δεύτερον αποτελεσματική λειτουργία των μηχανισμών ελέγχου της αγοράς .
Μόνιμη πηγή αποτελεσματικής λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης , αποτελεί χωρίς αμφιβολία ,η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού με αυστηρά κριτήρια επιλογής , εκπαίδευσης , εξειδίκευσης , επιμόρφωσης , ελέγχου και επιβράβευσης !Εδώ υπεισέρχεται , σε καθοριστικό ρόλο ,το εκπαιδευτικό σύστημα που ετοιμάζει ένα ανθρώπινο εργατικό δυναμικό στη βάση σύγχρονων μεθόδων μάθησης και πρακτικής εξειδίκευσης !Οι εργασιακές επιλογές και ενασχολήσεις στη βάση των αρχών του επαγγελματικού προσανατολισμού και της υψηλής ευθύνης συνειδητής συμμετοχής στο παραγωγικό έργο , αποτελούν στοιχεία αναγκαία και απαραίτητα για τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης και όχι μόνο.
Τέλος ένας άλλος σημαντικότατος παράγων εκσυγχρονισμού των δομών λειτουργίας της κοινωνίας και οικονομίας είναι η αξιοπιστία της πολιτικής και των πολιτικών αλλά και των ψηφοφόρων — πολιτών που αποτελούν το εκλογικό σώμα. Οι πολιτικοί πρέπει να πάψουν να είναι ή να υποχρεώνονται να γίνονται αναξιόπιστοι στο όνομα του πολιτικού κόστους και της επανεκλογής τους. Από το άλλο μέρος , οι ψηφοφόροι πρέπει να αντιληφθούν πως στο όνομα της ονομαστικής και προσωπικής εξυπηρέτησης δεν μπορεί να θυσιάζουν αξιοπρέπεια και τους κανόνες Δικαίου και Δημοκρατίας .
Είναι απαράδεκτο για πολιτικούς άλλα να πιστεύουν και άλλα να σκέπτονται , άλλα να προγραμματίζουν και άλλα να υλοποιούν , άλλα να λένε και άλλα να κάνουν , άλλοι να φταίνε και ποτέ οι ίδιοι. Ίδιες αρχές πρέπει να διέπουν και τον πολίτη-ψηφοφόρο! Το εθνικό υπερέχει του ιδιωτικού , το συνολικό υπερέχει του ατομικού και όλοι μαζί υπηρετούμε την αλήθεια , τη δικαιοσύνη και τους Δημοκρατικούς θεσμούς .
Συμπερασματικά για μονιμότερη λύση στην οικονομική κρίση και όχι μόνο είναι ο εκσυγχρονισμός της Δημόσιας Διοίκησης και η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος . Και τα δύο απαιτούν πολιτικές αποφάσεις .


Με εκτίμηση,


Δρ. Ξενοφών Βεργίνης
Οικονομολόγος — Πανεπιστημιακός