Δια Βίου Εκπαίδευση

Νομοσχέδιο υπουργείου παιδείας και θρησκευμάτων

«Συστηματοποίηση δια βίου εκπαίδευσης»

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας):Ευχαριστούμε τον κ. Βασιλείου.
Το λόγο έχει ο συνάδελφος κ. Ξενοφών Βεργίνης.
ΞΕΝΟΦΩΝ ΒΕΡΓΙΝΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί με το παρόν σχέδιο νόμου μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε και ως προς το περιεχόμενο, αλλά και ως προς τους στόχους που έρχεται να εξυπηρετήσει αυτό το σχέδιο νόμου. Πρέπει να συμφωνήσουμε γιατί όλοι μας νομίζω ότι συναντιόμαστε σ’ αυτό που λέμε «άνθρωπος». Στόχος, λοιπόν, του νομοσχεδίου -κεντρικό του σημείο- είναι ο άνθρωπος.
Συνεπώς, είναι βέβαιο πως ό,τι έρχεται να υπηρετήσει τον άνθρωπο μπορεί πράγματι να βρει μια καταξίωση μέσα απ’ αυτό το νομοσχέδιο.
Αν, λοιπόν, οι παρατηρήσεις μας είναι ορθές, θα μπορούν ορισμένα σημεία του νομοσχεδίου να σημειωθούν και πράγματι να βρουν μια καλύτερη ανταπόκριση.
Κύριε Πρόεδρε, θεωρώ ότι πράγματι αυτό το νομοσχέδιο πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα κατά τούτο. Ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να έχει ίσες ευκαιρίες στη ζωή του ή ισοδύναμες πρωτοβουλίες, όταν εμείς του δημιουργούμε πράγματι το περιβάλλον ώστε να μπορεί να αντλεί τις ίσες ευκαιρίες.
Όταν, όμως, ο άνθρωπος ζει σε διαφοροποιημένες συνθήκες, σε μη δυνατότητες ίσων ευκαιριών και κυρίως, όταν δεν του δίνουμε τα μέσα και τους τρόπους να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των καιρών, τότε του αφαιρούμε το αναφαίρετο, για τον άνθρωπο, δικαίωμα να μπορεί να ανταποκριθεί στις σημερινές συνθήκες.
Στις σημερινές, λοιπόν, συνθήκες, δηλαδή σ’ αυτόν τον πολυσύνθετο και πολυδαίδαλο κόσμο που απαιτεί αυξημένες γνώσεις και εμπειρίες για να ανταποκριθεί ο άνθρωπος, δεν μπορεί παρά πράγματι να μην παραγνωρίζονται οι ιδιαιτερότητες εκείνες που επιβάλλει και ο χρόνος, αλλά και ο χώρος. Επομένως, το νομοσχέδιο πρέπει να ανταποκριθεί σε μία χρονοχωροταξική απαίτηση των καιρών.
Άρα, κύριε Υπουργέ, πράγματι βλέπουμε από το νομοσχέδιο ότι πρέπει η αυτή εκπαίδευση, η δια βίου εκπαίδευση, η κατάρτιση, η μάθηση καλύτερα συνολικά, θα πρέπει να ανταποκρίνεται έτσι ώστε να καλύπτει το σύνολο εκείνων των πολιτών που αντιμετωπίζουν διαφοροποιημένες καταστάσεις και συνθήκες όπου ζουν.
Το δεύτερο σημαντικό σημείο είναι ότι η δια βίου εκπαίδευση, η κατάρτιση και συνολικά μάθηση οδηγεί τον άνθρωπο σε αναβαθμισμένη ποιότητα ζωής και τον ολοκληρώνει ως προσωπικότητα.
Εάν αυτό αποτελεί στόχο και σκοπό, τότε πράγματι το νομοσχέδιο ανταποκρίνεται, διότι ανταποκρίνεται σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων του ανθρώπου και από πλευράς ηλικίας, αλλά και από πλευράς απαιτήσεων και αναγκών μέσα από την άσκηση του επαγγέλματός του είτε αυτό είναι επάγγελμα που ανταποκρίνεται στη γνώση, είτε είναι επάγγελμα που ανταποκρίνεται στην άσκηση της πρακτικής και άρα, λοιπόν, στις δεξιότητες.
Συνεπώς, εδώ πρέπει πράγματι να δώσει κανείς μεγαλύτερη σημασία στη λεγόμενη «ενσωματωμένη τεχνολογία» και όχι απλά στην τεχνολογία. Άρα, η μεταφορά της τεχνολογίας απαιτεί πράγματι υλική αποζημίωση και επομένως χρηματική καταβολή, καταβολή χρηματικών πόρων, προκειμένου κανείς να την αποκτήσει. Όμως, μπορεί να αποκτήσει τεχνολογία χωρίς να έχει τεχνογνωσία. Οπότε, η απόδοση της τεχνολογίας είναι από μηδενική μέχρι ελαχίστη.
Έχουμε τη νέα τεχνολογία και είναι σημαντική η συνεισφορά της εφόσον υπάρχει τεχνογνωσία, άρα «ενσωματωμένη τεχνολογία». Και αυτή η «ενσωματωμένη τεχνολογία» πρέπει να διαχέεται σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης δραστηριότητας, συνεπώς λοιπόν και σε όλα τα επίπεδα μόρφωσης.
Το περιεχόμενο, λοιπόν, του νομοσχεδίου είναι πολυσήμαντο και από αυτήν την πλευρά πρέπει να το δούμε. Δεν αφορά μόνο γνώσεις. Δεν αφορά μονάχα ολοκλήρωση της προσωπικότητας. Αφορά και δεξιότητες. Επομένως, το περιεχόμενο αυτού του νομοσχεδίου πρέπει τελικά να προσέξουμε σε ό,τι αφορά την τεχνογνωσία. Και δεν είναι μονάχα - επαναλαμβάνω- τεχνογνωσία με την έννοια της τεχνικής, αλλά και με την έννοια του τρόπου, της ποιότητας ζωής και άρα της ανθρωπιστικής πλευράς.
Το δεύτερο πολύ σημαντικό στοιχείο αυτού του νομοσχεδίου είναι και το ότι αφορά την κινητικότητα της εργασίας. Επομένως, αφορά και την οικονομία, την ανάπτυξη. Αγγίζει τα θέματα της μάθησης και, συνεπώς, τα θέματα της απασχόλησης και της ανεργίας.
Θέλουμε, λοιπόν, μία κοινωνία που να μπορεί να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες και απαιτήσεις κυρίως του ίδιου του ανθρώπου, αλλά και προς τον πλησίον και, επομένως, και προς το περιβάλλον του. Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε ένα ανθρώπινο δυναμικό με σημαντική δυνατότητα κινητικότητας.
Η κινητικότητα δε εργασίας είναι ο μοχλός απόδοσης του παράγοντα που λέμε «εργασία». Οι συντελεστές εργασίας, απ’ ό,τι γνωρίζουμε όλοι, το έδαφος, η εργασία, το κεφάλαιο και η ανταγωνιστικότητα, με την έννοια της επιχειρηματικότητας, όλα εστιάζονται τελικά στον άνθρωπο. Διότι αν υπάρχει δυνατότητα της εσωτερικής, όπως σας είπα, τεχνογνωσίας -άρα ενσωματωμένης τεχνολογίας- μπορεί και ο αγρότης, ο οποίος καλλιεργεί τον αγρό, θαυμάσια να αυξήσει την απόδοσή του και, επομένως, την παραγωγικότητά του, αλλά εξίσου η εργασία ανταποκρίνεται στην απόδοση -και επομένως και εδώ στην αποδοτικότητα και ανταγωνιστικότητα- το κεφάλαιο, εξίσου, αλλά και κυρίως η επιχειρηματικότητα.
Άρα, η κινητικότητα της εργασίας απαιτεί γνώσεις, δεξιότητες και εξειδίκευση. Η δια βίου μάθηση δεν κάνει τίποτε άλλο, παρά να συντηρεί και να επαυξάνει. Από εκεί και πέρα ο εργαζόμενος να μπορεί να ανταποκριθεί στις καθημερινές επαυξανόμενες απαιτήσεις της νέας τεχνολογίας.
Το επόμενο είναι η ανάπτυξη να ταιριάζει με την οικονομία της γνώσης. Πράγματι, δεν μπορούμε να δίνουμε καθημερινά γνώσεις περιττές, οι οποίες δεν ανταποκρίνονται στο σημείο που ο ίδιος ο άνθρωπος καλείται να προσφέρει τις υπηρεσίες του. Άρα, οι οικονομίες οι λεγόμενες «κλίμακος» -αυτό στην οικονομική επιστήμη- πρέπει να συνδέονται απόλυτα με τον φέροντα την οικονομική δυνατότητα των γνώσεων. Επομένως, θα πρέπει εδώ η εξαγωγή της τεχνολογίας, μέσα από την έρευνα και την τεχνογνωσία, να μπορεί να υπηρετεί πράγματι την ανάπτυξη και, επομένως, τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης.
Σήμερα τι παρατηρούμε; Η μεν Αμερική να παράγει τεχνογνωσία, η Ιαπωνία να κατασκευάζει την τεχνολογία και, βεβαίως, να έρχεται δυστυχώς εκ των υστέρων - μηδέ εξαιρουμένης της Ευρώπης- η Ασία και η Αφρική και να αγοράζει τελικά τα προϊόντα της νέας τεχνολογίας.
Τέλος, πρέπει να προσέξουμε ότι όλα αυτά πρέπει να υπηρετούν τον άνθρωπο μέσα από συγκεκριμένο περιεχόμενο. Πρέπει, επομένως, να προσέξουμε το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, δηλαδή τι περιεχόμενο γνώσεων και δια βίου εκπαίδευσης πρέπει να δίνουμε. Και αυτή πρέπει να έχει προσαρμοστικότητα, για να έχει αποδοτικότητα. Δεν μπορεί να έχουμε καθιερωμένα πρότυπα. Πρέπει να παρακολουθούμε την ευελιξία, την προσαρμοστικότητα και στη γνώση και στην εμπειρία.
Τέλος, το οργανωτικό, κύριε Υπουργέ, για να είναι αποδοτικό το διαδικαστικό και το διαχειριστικό μέρος και η πιστοποίηση -αν θέλετε- αυτής της παρεχομένης υπηρεσίας γνώσεων και εμπειριών, πρέπει πράγματι να είναι άρτια δομημένο. Και εγώ πράγματι θέλω να παρατηρήσω - και θα τελειώσω με αυτό- ότι ορισμένα σημεία ίσως πρέπει να προσεχθούν.
Στη λεγόμενη «Εθνική Επιτροπή Δια βίου Μάθησης» μήπως, κύριε Υπουργέ, δεν πρέπει να είναι μόνο οι γενικοί γραμματείς και, βεβαίως, οι εκπρόσωποι των συνδικαλιστικών οργανώσεων; Ή τουλάχιστον δεν πρέπει να ορίζετε τους εκπροσώπους των γενικών γραμματέων, διότι αυτοί είναι διορισμένοι. Αυτοί ανά πάσα στιγμή μπορούν να φύγουν από τη θέση τους. Μήπως, λοιπόν, θα πρέπει να είναι άνθρωποι επιστήμονες, μόνιμοι, που πρέπει να είναι μέλη αυτής της Εθνικής Επιτροπής ή, εν πάση περιπτώσει, να είναι γενικοί γραμματείς, αλλά να ορίζονται και οι εκπρόσωποι των γενικών γραμματέων ή των προέδρων των διαφόρων οργανισμών και επιχειρήσεων;
Κύριε Πρόεδρε, θεωρώ ότι αυτό το νομοσχέδιο καταξιώνει πράγματι το νομοθετικό έργο της Κυβέρνησης και επιτέλους επιβεβαιώνει αυτό που ο Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής έθεσε ως πρώτο στόχο, τον άνθρωπο, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.
Ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)