Ομιλία Δρ. Ξενοφώντα Βεργίνη Η Λιμνοθάλασσα της Λευκάδας: Παρελθόν, Παρών, Μέλλον 5/5/18

Τα Νέα της Λευκάδας

11/5/18

Ομιλία Δρ. Ξενοφώντα Βεργίνη

Ημερίδα με Θέμα: Η Λιμνοθάλασσα της Λευκάδας: Παρελθόν, Παρόν, Μέλλον.

Λευκάδα 05/05/2018

Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Λευκάδας

ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΩΝ ΜΟΥ

Η Μακροπρόθεσμη, Ισόρροπη και Αειφόρος

Ανάπτυξη του Νομού Λευκάδος και η Ευημερία των Πολιτών

Κυρίες και Κύριοι, Φίλες και φίλοι,

Ευχαριστώ πολύ τους εκλεκτούς οργανωτές της σημερινής ημερίδας για την πρόσκληση τους να συμμετάσχω ως ομιλητής.

Είναι τιμή μου.

Θέμα μου : Παρεμβάσεις Παραγωγικής Ανάπτυξης Αειφορίας Λιμνοθαλασσών Λευκάδας και Περιβάλλοντος χώρου (πηγές και μέτρα χρηματοδότησης).

1)Κυρίες και Κύριοι,

Από τότε που πίστεψα ότι οι γνώσεις, οι εμπειρίες και δυνατότητές μου, μου επέτρεπαν να προσφέρω στην Επιστημονική Κοινότητα και στα Κοινά τότε και μόνο τότε αφιέρωσα χρόνο και μέσα να βοηθήσω το τόπο μου, τη Λευκάδα!

Με συνεχείς προσωπικές και συλλογικές προσπάθειες πρότεινα και πέτυχα, τις περισσότερες φορές, ξεκάθαρες λύσεις σε πολλά από τα χρονίζοντα προβλήματα του Νομού. Άλλωστε, βήμα βήμα, αλλά σταθερά, χτίζουμε σχέση εμπιστοσύνης με τον τόπο και τους ανθρώπους του! Με αίσθημα ευθύνης μπορούμε, ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί, να δημιουργήσουμε συνθήκες για μια Λευκάδα που οραματιζόμαστε και μας αξίζει!

2)Και τώρα στο θέμα μας:

Η ανάπτυξη και εκμετάλλευση των λιμνοθαλασσών και των γύρω περιοχών, όπως όλοι αντιλαμβανόμαστε, δεν είναι ένα θέμα απλό, ούτε βραχυπρόθεσμο! Είναι ένα πολύπλοκο, σύνθετο και δαπανηρό! Όμως, η μελέτη του προβλήματος, από την αρχή, κρίνεται επιβεβλημένη και στο τέλος της ημέρας θα αποδειχθεί ότι είναι υλοποιήσιμη και αποδοτική. Γι’ αυτό και συγχαίρω τους διοργανωτές για τη παρούσα ημερίδα!

Προσωπικά, κατά τη διερεύνηση του θέματος, δεν θα μπω σε λεπτομερείς περιγραφές και τεχνικές παρουσίασης των παραγωγικών δυνατοτήτων των δύο λιμνοθαλασσών, από πλευράς αλιευμάτων μεμονωμένα! Είναι άλλων ομιλητών αυτό το έργο. ‘Άλλωστε ήδη ακούσαμε αρκετά πάνω σ’ αυτό!

Για μένα η ανάπτυξη και αειφορία των δύο λιμνοθαλασσών και του περιβάλλοντος χώρου, αποτελεί μέρος μιας συνολικής, ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης του Νομού και των γύρω περιοχών συνολικά. Ας μην ξεχνάμε ότι οι γύρω περιοχές όχι μόνο επηρεάζουν τη συνολική εικόνα, αφού οι λιμνοθάλασσες βρίσκονται στην είσοδο του Νομού, αλλά και τις αναπτυξιακές συνιστώσες επηρεάζουν στο σύνολο και κατά μόνας!

α) Χωροταξικά

Η γεωγραφική τοποθεσία των δύο λιμνοθαλασσών αποτελούν με τις γύρω περιοχές μια Γεωγραφική Χωροταξική Ενότητα, που έχει όλα τα χαρακτηριστικά   μιας Ολοκληρωμένης Χωροταξικής Ανάπτυξης που μπορεί να ενταχθεί στα Επιχειρησιακά Προγράμματα της Προγραμματικής Περιόδου 2014 – 2020 !

Όπως έχω τονίσει και άλλες φορές, ο Νομός Λευκάδας έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας ενιαίας αλλά πολύμορφης Αναπτυξιακής Ενότητας που διαλαμβάνει τρείς διακεκριμένες Ζώνες Παραγωγικών Δραστηριοτήτων. Είναι, η Ζώνη συμπλέγματος των Νησιών (Νησιωτική Ζώνη), η Ζώνη των παραλίων (Παραλιακή Ζώνη) και η Ζώνη του Ορεινού Όγκου (Ορεινή Ζώνη). Οι δύο πρώτες Ζώνες, αναφέρονται σε αλιευτικά προϊόντα και προϊόντα υψηλού τουρισμού και η τρίτη σε προϊόντα γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής σε συνδυασμό με ήπιες μορφές τουρισμού!

Οι δύο λιμνοθάλασσες Αυλαίμονα και Παλαιού τοποθετούνται στη Βόρεια και Βορειοανατολική πλευρά του Νησιού! Κατέχουν συνολική έκταση 6.000 έως 8.000 στρεμμάτων. Η πρώτη κατέχει 4.000 – 5.000 στρέμματα και η δεύτερη 2.000 με 3.000 στρέμματα. Στη συνολική έκταση μετρούνται και τμήματα γης που εποχικά κατακλύζονται με νερό! Το βάθος του νερού κυμαίνεται από 0,8 μ. έως 1,5 μ. Και οι δύο λιμνοθάλασσες χωρίζονται από τη θάλασσα ή από αμμοθίνες (στο Β τμήμα), η από το Κεντρικό δρόμο που συνδέει τη πόλη με την γέφυρα. Αυτό σε ό,τι αφορά τη λιμνοθάλασσα Παλαιό. Όσον αφορά τη λιμνοθάλασσα Αυλαίμονα αυτή Νότια και Ανατολικά χωρίζεται από τη θάλασσα με ένα ανάχωμα τεχνητό μήκους 2,5 χιλ. και μικρού πλάτους, ενώ Ανατολικά επικοινωνεί με το στενό που χωρίζει τη Λευκάδα από την Ακαρνανία με δύο (2) παραδοσιακές ιχθυοσυλληπτικές εγκαταστάσεις. Στο Βόρειο μέρος οριοθετείται από το κύριο δρόμο που συνδέει τη Λευκάδα με την Ακαρνανία.

β) Ανεμολογικά και Υδρολογικά δεν παρουσιάζουν κάτι ιδιαίτερο. Οι επικρατέστεροι άνεμοι είναι Βορειοδυτικοί, Βόρειος κατά τους χειμερινούς μήνες και Νοτιοανατολικοί κατά τους μήνες από Μάρτιο έως και Οκτώβριο!

γ) Τα Βιολογικά Χαρακτηριστικά των δύο λιμνοθαλασσών παρουσιάζουν ενδιαφέρον α) από πλευράς ερπετών (χελώνα Καρέττα, Αυλέψαρος, Τρανόσαυρα, Σαϊτα και Λαφίτης), β) από πλευράς πτηνών [Θαλασσοκόρακας (Δ) Αργυροτσικνιάς (Μ.Δ) Χαλκόκοτα (Μ), Βαρβάτα (Δ), Καλομόκιρκος (Δ), Καλαμοκανάς (Μ), Μαυροκέφαλος, Λεπτόραμφος Γλάρος (Δ) και Μαυρογλάρονο (Μ)]

1. Ολόκληρη η περιοχή έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα NATURA 2000 και έχει υπαχθεί σε καθεστώς Προστασίας Υγροβιότοπου!

Οι γύρω περιοχές χρησιμοποιούνται για γεωργικές κτηνοτροφικές, οικιστικές και τουριστικές δράσεις, ενώ αναπτύσσεται πάντα παράκτια και παράνομη αλιεία.

Μεγάλο πρόβλημα για τις λιμνοθάλασσες, είναι τα φυτοφάρμακα, κάποιες αφανείς πηγές ρύπανσης από παρακείμενες εκροές υδάτων και ιδιαίτερα οι προσχώσεις.

Σημειώνω ότι ιδιαίτερα προβλήματα για το οικοσύστημα δεν αναφέρονται!

3) Παραγωγική Δυνατότητα

Σήμερα και για χρόνια τώρα, οι δύο λιμνοθάλασσες παράγουν μια μέση παραγωγή 30τον. ψαριών 17τον. (Αυλαίμονας) και 13τον. (Παλαιό) Δηλαδή 3,0 -> 3,5 κιλά / στρέμ. περίπου! Όταν η δυνατότητά τους, κατά μετρήσεις ειδικών μπορεί να φθάσουν άνετα τους 70τον. και άνω, αν αλλάξουν συγκεκριμένοι παράγοντες (εξοπλισμοί, σύνθεση ψαράδων) διαφορετικά το οικονομικό είναι μικρό!

Η χαμηλή απόδοση οφείλεται κυρίως σε έλλειψη σύγχρονων υποδομών (οι υπάρχουσες κρίνονται παλαιές ως ακατάλληλες), σε έλλειψη κατάλληλου επιστημονικού και αλιευτικού προσωπικού και αριθμού εργατών, σε ελλείψεις ψυκτικών θαλάμων κ.λ.π. Ιδιαίτερη, όμως, αδυναμία υπάρχει στην αλιευτική και κυρίως εμπορική διαχείριση.

Η χαμηλή απόδοση, επίσης οφείλεται και το ότι η εκμετάλλευση – αξιοποίηση είναι εκτατική και όχι εντατική.

Απαιτείται, άμεσα, αλλαγή θεσμικού πλαισίου και από πλευράς νομικού ιδιοκτησιακού καθεστώτος και καθεστώτος διαχείρισης. Πρέπει να λυθεί το θέμα που ανήκουν οι λίμνες δηλαδή σε ποιους φορείς και δεύτερον να δημιουργηθεί ένας εξειδικευμένος φορέας που θα αναλάβει να εφαρμόσει ένα Ολοκληρωμένο Διαχειριστικό Σχέδιο Ανάπτυξης και Αξιοποίησης όχι μόνο της ιχθυοτροφικής παραγωγικής δυνατότητας των λιμνοθαλασσών, αλλά και της Παραλιμνοθαλάσσιας   Ζώνης ή περιοχής από πλευράς οικολογικής και οικοτουριστικής.

Ο φορέας μπορεί να είναι κοινοτικός ή ιδιωτικός ή και των δύο (ΣΔΙΤ) με χρηματοπιστωτικές δυνατότητες, ώστε να είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν τα αναγκαία έργα υποδομής (σε εγκαταστάσεις και εξοπλισμό), κατασκευή ιχθυοσυλληπτικών εγκαταστάσεων, διάταξη στομίων και εκβάθυνση, κατασκευή Λεκάνης διαχείμανσης, ανάπτυξη σύγχρονων εργαστηρίων ανάλυσης νερού και προϊόντων, εγκαταστάσεων συντήρησης, μεταφοράς αλιευμάτων κ.λ.π.

Είναι απαράδεκτο από πλευράς αρχών και παραγόντων η αδικαιολόγητη καθυστέρηση κατασκευής νέας εισόδου. Δηλαδή του τούνελ στις αλυκές.

Όμως, μαζί με την αύξηση της παραγωγικής δυνατότητας πρέπει, ιδιαίτερα, να αναπτυχθεί η εμπορία και τυποποίηση του προϊόντος! Είναι, απαράδεκτο και βέβαια αναχρονιστικό, αντιοικονομικό και βέβαια αντιαναπτυξιακό το σημερινό καθεστώς της πώλησης, απλά νωπών ψαριών με χωρίς προστιθέμενη αξία. Τα αλιεύματα των δύο λιμνοθαλασσών, αποδείχτηκε ότι μπορούν να δώσουν το καλύτερο αυγοτάραχο, μακράν εκείνου του Μεσολογγίου με διαφορετικές ιδιότητες και εμπορικότητα!

Για όσους δεν γνωρίζουν πρέπει εδώ να αναφέρω ότι επί Δημαρχίας κυρίου Παναγιώτη Σκληρού 1999 -2003 και μετά από μακρά συζήτηση και συμφωνία η εταιρεία EUROFOOD ΠΟΙΟΤΗΤΑ Α.Ε ανέλαβε να προωθήσει στρατηγικά στην ελληνική και όχι μόνο αγορά το «παραδοσιακό αυγοτάραχο Λευκάδας» με συγκεκριμένες προδιαγραφές μέσω της μεταποίησης σε παραγωγή και τυποποίηση. Το προϊόν καλοδέχτηκε πρώτος στην ελληνική αγορά ο αείμνηστος Σπύρος Σλαβενίτης, ο οποίος και το τοποθέτησε στα καλύτερα κεντρικά καταστήματά του. Οι πωλήσεις ήταν ενθαρρυντικές, γιατί κάτω από τις υποδείξεις μας και την άριστη συνεργασία του ιχθυολόγου κ. Παπαδόπουλου Άγγελου, η ποιότητα, αρχικά, χαρακτηρίστηκε ως «εξαιρετική». Δεν είναι υπερβολή να πω, ότι καταναλωτές χαρακτήριζαν το προϊόν όχι ως αυγοτάραχο, αλλά ως πραγματικό «χαβιάρι» της Μεσογείου!

Στην αρχή, ήταν τόση η επιτυχία που ο τότε και σήμερα   κυρίαρχος παίχτης της αγοράς αυγοτάραχου (κ. Τρικαλινός), ανησύχησε και προσπαθούσε να αποτρέψει τη συνέχεια της παρουσίας του προϊόντος στη αγορά. Δυστυχώς, το προϊόν είχε άδοξο τέλος, γιατί στη συνέχεια, σφάλματα στην παραγωγή, ωρίμανση και συντήρηση του προϊόντος, οδήγησαν το προϊόν εκτός αγοράς.

Ο Δήμος είχε άμεσες εισπράξεις από τις πωλήσεις. Αλλά στο τέλος τη ζημιά την είχε η Εταιρεία EUROFOOD ΠΟΙΟΤΗΤΑ Α.Ε

Εδώ μπορώ να αναφέρω το παράλληλο βίο του σαλαμιού Λευκάδος. Η EUROFOOD προώθησε και διαφήμισε το σαλάμι αέρος εκτός των συνόρων Λευκάδος κα εκτός της Ελλάδος Σήμερα, πουλάει σε Αγγλία, Βρυξέλες, Ελβετία κ.λ.π. Με τις ενέργειες αυτές προωθήθηκε, όχι μόνο, το σαλάμι Ντελιμάρη, αλλά και τα άλλα επώνυμα σαλάμια παραγωγών Λευκάδος, που μέχρι τότε παρέμεναν στα όρια της Λευκάδος και των άμεσα γύρω περιοχών!

Το γύρο περιβάλλον

Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί σε έργα υποδομής περιβάλλοντος χώρου Κοινωνικό – τουριστικού ενδιαφέροντος. Δηλαδή, κατασκευή περιμετρικά ποδηλατοδρόμου και δρόμου πεζών για βάδην και τρέξιμο! Παράλληλα, κατασκευή τουριστικών περιπτέρων αναψυχής με δυνατότητα παραδοσιακής αλίευσης με πετονιά και αγκίστρι κ.π.λ Επίσης, δημιουργία κατάλληλων χώρων υποδοχής παιδιών με συνοδεία κ.λ.π. Δηλαδή, δημιουργία μιας αλυσίδας οικοτουριστικής δραστηριότητας που θα προσφέρει διεξόδους στον πολίτη και ιδιαίτερα στα παιδιά και τη τρίτη ηλικία. Οι δράσεις αυτές προϋποθέτουν τη μεταφορά εισόδου στο Νομό από τη σημερινή γέφυρα στο χώρο των αλυκών.

Με το προτεινόμενο σχέδιο επιτυγχάνονται:

1.Σημαντική αύξηση της παραγωγής νωπού προϊόντος. Μπορεί άνετα να φθάσει σταδιακά και στους 100 τόνους

2.Σημαντική αύξηση της εμπορικής αξίας των παραγόμενων προϊόντων μέσω της μεταποίησης σημαντικού μέρους του φυσικού προϊόντος σε αυγοτάραχο!

3.Αύξηση του εισοδήματος για τους φορείς ανάπτυξης και αξιοποίησης του προϊόντος, λόγω αυξημένης προστιθέμενης αξίας από νωπό σε μεταποιημένο, σε διάφορες μορφές.

4.Αύξηση της απασχόλησης στις συγκεκριμένες δραστηριότητες, όχι μόνο από την αύξηση της παραγωγικής δυνατότητας, αλλά και την προσέλκυση σημαντικού αριθμού επισκεπτών, λόγω των πολλαπλών δραστηριοτήτων και σε μήνες εκτός καλοκαιρινής περιόδου!

5.Σημαντική αύξηση εισοδηματικών πόρων για τους τοπικούς φορείς (Δήμοι και Κοινότητες) και τον ιδιωτικό φορέα σε περίπτωση εφαρμογής προγράμματος ΣΔΙΤ

6.Τέλος, αλλά όχι τελευταίο, σημαντική προβολή και τουριστική ανάπτυξη του υπό στενή έννοια Δήμου Λευκάδος και ιδιαίτερα ζωντάνεμα της πόλης που δεν προσελκύει τουριστικό πληθυσμό ανάλογο εκείνου των άλλων περιοχών του Νομού!

Προτεινόμενες Μορφές Αξιοποίησης:

1.Αγροτικός Αλιευτικός Συνεταιρισμός, Νόμος 4384/2016 (άρθρα 1-32)

2.Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις Νόμος 4384/2016 (άρθρο 33)

3.Αγροδιατροφικές Συμπράξεις σε επίπεδο Δήμου και Νομού, Νόμος 4384/2016 (άρθρο 35)

4.Ομάδα Παραγωγών (αλιέων κ.λ.π) ή Οργανώσεις παραγωγών και Ενώσεις Οργανώσεων Παραγωγών, Νόμος 4384/2016 (άρθρο 37)

5.Ίδρυση Ανώνυμης Εταιρείας, είτε σε επίπεδο Δήμου ή σε επίπεδο ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δήμου και Ιδιωτικού Τομέα) ή παραχώρησης με σύμβαση εξ’ ολοκλήρου σε ιδιωτικό φορέα με όρους σύγχρονης λειτουργικότητας και απόδοσης!

Όλες αυτές οι μορφές οργάνωσης συγκροτούνται, αναγνωρίζονται και λειτουργούν με βάση το Ενωσιακό Δίκαιο και τα συμπληρωματικά μέτρα εφαρμογής του. Οι νομικές αυτές μορφές επιτρέπουν και την συμβατότητα χρηματοδοτικών μέσων στη βάση εφαρμογής των Κοινοτικών Προγραμμάτων και των Κοινοτικών Ταμείων Περιφερειακής Ανάπτυξης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Συνοχής (αφού τα διάφορα εντασσόμενα έργα χαρακτηρίζονται επιλέξιμα).

Πηγές Χρηματοδότησης:

1.Πρώτη Πηγή Νόμος 4384/2016

Οι Αναφερόμενοι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί, Ομάδες Παραγωγής, Οργανώσεις Παραγωγών και λοιπές, έχουν τη δυνατότητα υποβολής Επιχειρησιακού Προγράμματος διάρκειας τριών έως πέντε ετών. Το ετήσιο ύψος επένδυσης ανέρχεται μέχρι το 8,2% της αξίας της παραγωγής που διατίθεται στο εμπόριο κατά την περίοδο των τριών ή των πέντε ετών. Παράλληλα, η Κοινοτική ενίσχυση (δωρεάν) ανέρχεται στο 50% των δαπανών που έχουν πραγματοποιηθεί ή στο 4,1% της αξίας της παραγωγής που έχει διατεθεί στο εμπόριο.

Δράσεις που στοχεύει το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα

• Προγραμματισμός της παραγωγής
• Βελτίωση και διατήρηση ποιότητας προϊόντων
• Προώθηση εμπορίας προϊόντων
• Πρόληψη και Διαχείριση κρίσεων
• Προστασία περιβάλλοντος
• Επιχειρησιακό Ταμείο για χρηματοδότηση του Προγράμματος

2.Δεύτερη Πηγή

Πρόγραμμα CLLD/ Leader Ιονίων Νήσων και ΟΠΑΑΥ για περίοδο 2014 -2020 (μέτρα 19.2 εδάφια 1, 3, 4,4 ,6 κ.λ.π.)

Ο Δήμος Λευκάδας έχει υποβάλλει, υποθέτω προτάσεις στην Αναπτυξιακή Ιονίων Νήσων – Αναπτυξιακής Ανώνυμης Εταιρείας Ο.Τ.Α.

(ΑΝΙΟΝ Α.Α.Ε. ΟΤΑ – Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου)

Δυστυχώς, εδώ πρέπει να αναφέρω το απαράδεκτο για τη Λευκάδα και τους φορείς της!

Το Leader ως θεσμός εισήχθη στην Ελλάδα και εφαρμόστηκε το 1992/94 με πρωτοβουλία και ευθύνη του Ξενοφώντα Βεργίνη, Υποδιοικητή τότε της Αγροτικής Τράπεζας. Συνέγραψα εγώ το Επιχειρησιακό Σχέδιο, αφού αυτό που είχε υποβληθεί ήταν απορριπτέο   και μη επιλέξιμο. Το Σχέδιο αυτό Εγκρίθηκε, ως Ομάδα Τοπικής Δράσης. Έδωσα το πρώτο Leader και δεύτερο και τα εκμεταλλεύτηκε ο Νομός. Δυστυχώς, στη συνέχεια, η Ομάδα Τοπικής Δράσης απέτυχε σε οργάνωση και διαχείριση με αποτέλεσμα να χάσει η Λευκάδα τα επόμενά Leader πολλών εκατομμυρίων.

Σήμερα, η Λευκάδα δεν διαθέτει Ομάδα Τοπικής Δράσης. Λυπάμαι γι’ αυτό και δυστυχώς οι όποιοι υπεύθυνοι δεν έχουν απολογηθεί. Το κακό είναι μεγάλο και αδιόρθωτο! Οι πολίτες, στις περιπτώσεις αυτές, δεν είναι αμέτοχοι!!!

3.Τρίτη Πηγή

Πρόγραμμα ΕΣΠΑ μέσω της Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020. Ως εργαλείο χρησιμοποιούνται οι τις Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (Εγκύκλιος 30/04/2015 της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Επενδύσεων – ΕΣΠΑ). Στη περίπτωσή μας έχουν εφαρμογή οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ) για Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη. Η περιοχή των λιμνοθαλασσών έχει όλα τα χαρακτηριστικά εφαρμογής των καινοτόμων δράσεων.

Ειδικότερα

• Κανονισμός Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) 1301 / 2013 (άρθρα 7,8,9)
• Κανονισμός Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) 1304 / 2013
• Κανονισμός Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΕΣ) 1299 / 2013 (άρθρο 2 και νόμος 4314 / 2014 (άρθρο 13) )

Εννοείται, ότι η Στρατηγική και οι Στόχοι καθώς και το περιεχόμενο του Επιχειρησιακού Προγράμματος θα καθορίσουν τον συνδυασμό των πηγών χρηματοδότησης (των Ταμείων) που θα χρηματοδοτήσουν την Ολοκληρωμένη Χωρική Επένδυση (ΟΧΕ), τους άξονες προτεραιότητας, τις επενδυτικές δράσεις και παρεμβάσεις κατά προτεραιότητα, καθώς και τη Δημόσια Δαπάνη.

Εξυπακούεται ότι πέρα από τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, Ομάδες παραγωγών κ.λ.π. το ρόλο της Αστικής Αρχής για βιώσιμη ανάπτυξη μπορούν να αναλάβουν μεμονωμένα ή σε συνεργασία:

Οι Δημοτικές Αρχές

Το Δίκτυο Δήμων σε σχήματα και συμπράξεις με γειτονικούς Δήμους

Τα Εταιρικά Σχήματα κ.λ.π

Επίσης, εξυπακούεται ότι η συγκρότηση, η έγκριση, η υλοποίηση, η εφαρμογή και ολοκλήρωση ενός Επιχειρησιακού Προγράμματος διέπονται από κανόνες και όρους επιλεξιμότητας, συμβατότητας και απορροφητικότητας.