Άρθρο - Παρέμβαση του Δρ. Ξενοφώντα Βεργίνη Η Λευκάδα του Χθες του Σήμερα και του Αύριο 25/5/18

Τα Νέα της Λευκάδας

25/5/18 

Η ΛΕΥΚΑΔΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ Του σήμερα και του αύριο

Γενικά

Η ΝΔ δεν αρκείται σε ένα γενικό και απροσδιόριστο Πρόγραμμα Ανάπτυξης! Αντίθετα επιθυμεί και επιδιώκει ένα Πρόγραμμα ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο κατά Περιφέρεια και Νομό. Ένα Πρόγραμμα που θα λαμβάνει υπόψη του τις πραγματικές ανάγκες και θα στηρίζεται στις παραγωγικές δυνατότητες του τόπου και των ανθρώπων του!

Κέντρο στρατηγικού Σχεδιασμού και Διαχείρισης του Προγράμματος Ανάπτυξης πρέπει να είναι ο Άνθρωπος και η ευημερία του.

Για τη ΝΔ η Ανάπτυξη δεν αποτελεί αυτοσκοπό, ούτε συσσώρευση προτάσεων από ειδικούς, που με τις επιστημονικές τους γνώσεις μπορεί να κατασκευάσουν ένα άρτιο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα που αγνοεί τις Πραγματικές δυνάμεις του τόπου και τις δυνατότητες του, φυσικές και ανθρώπινες ιδιαίτερα δε, το Πρόγραμμα δε μπορεί να αγνοήσει τη χωροταξική θέση της περιοχής που αναφέρεται. Ο λόγος είναι ότι γύρω περιοχές

Ειδικότερα, το Πρόγραμμα Ανάπτυξης πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη τις ιστορικές, πολιτιστικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες.

Συμπερασματικά, στόχος της ΝΔ δεν είναι η ανάπτυξη, ως αυτοσκοπός, αλλά η ευημερία των κατοίκων και η προκοπή του τόπου.

Στο πλαίσιο αυτό τοποθετείται και η ομιλία μου που αφορά την Ανάπτυξη του Αγροτικού Τομέα στο Νομό μας.

Πρωτογενής, Δευτερογενής και Τριτογενής Τομέα διασυνδέονται αρρήκτως και μακροπρόθεσμα! Και οι τρείς Τομείς δουλεύουν συμπληρωματικά και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά ο ένας τον άλλον! Αντιθέτως έχει ανάγκη ο ένας τον άλλο. Υπ’ αυτή την έννοια ο φυσικός διαχωρισμός σε τρείς Ζώνες Ανάπτυξης – Ζώνη Νησιωτική, Ζώνη Παραλιακή και Ζώνη Ορεινού Όγκου – συμπίπτει με τον οικονομικό διαχωρισμό μέτρων ανάπτυξης. Οι δύο πρώτες Ζώνες προσφέρονται για θαλάσσιο και Ξενοδοχειακό Τουρισμό, ενώ η τρίτη για αγροτική παραγωγή και αγροτουρισμό ορεινού όγκου!

Και οι τρείς Ζώνες έχουν ανάγκη την άνετη πρόσβαση προς Λευκάδα και Νησιά, οδικώς, ακτοπλοϊκώς και αεροπορικώς (από Άκτιο). Στο πλαίσιο αυτό πρέπει ΑΜΕΣΑ να πάρει τέλος η περάτωση της Παραϊόνιας οδού (από Αμβρακία – Άκτιο – Λευκάδα και κατασκευή υποθαλάσσιας σύνδεσης Λευκάδος. Σημειώνω ότι και τα δύο έργα, προγραμματίστηκαν και χρηματοδοτήθηκαν επί Υπουργίας Γεωργίου Σουφλιά (2004 – 2007) μετά από εισήγηση των Βουλευτών Ξενοφώντα Βεργίνη (Λευκάδος), Γιώργου Τρυφωνίδη (Πρεβέζης) και των Βουλευτών Αιτωλοακαρνανίας! Αυτή είναι η αλήθεια και λυπάμαι που μέχρι σήμερα τα έργα δεν έχουν ολοκληρωθεί. Η αλήθεια πρέπει να λέγεται. Βέβαια, τα μακρόπνοα έργα δεν αρχίζουν και τελειώνουν σε τρία (3) χρόνια, αλλά όχι και ένδεκα (11) χρόνια και ποιος ξέρει πόσα άλλα ακόμη!

Εννοείται, ότι έργα υποδομών εντός του Νομού πρέπει να γίνουν στη κατεύθυνση της βελτίωσης και ολοκλήρωσης. Θυμίζω σε όσου το ξεχνούν ότι στη περίοδο της Βουλευτικής μου θητείας έγιναν μεγάλα και σπουδαία έργα, ιδιαίτερα σε οδικό δίκτυο, λιμάνια, μαρίνες και δημόσια κτήρια. Η Λευκάδα, σε αντίθεση με ο,τι λένε μερικοί, έχει το καλύτερο οδικό δίκτυο έναντι των άλλων νησιών του Ιονίου. Αυτό που χρειάζεται είναι η συνεχής συντήρηση και στήριξη των πρανών.

Ιδιαίτερη σημασία στα Προγράμματα κατέχουν:

α) Τα Δημογραφικά

β) Οι εσωτερικές «δυνάμεις» κάθε Περιφέρειας και Νομού σε διαθέσιμους παραγωγικούς πόρους, σε οργάνωση και λειτουργία

γ) Οι Χωροταξικές Γεωγραφικές Ενότητες, είτε ενδοπεριφερειακά ή διαπεριφερειακά

δ) Το ανθρώπινο δυναμικό και η αγορά εργασίας.

Ειδικότερη σημασία θα έχει το «όραμα» κάθε Περιφέρειας και Νομού που λαμβάνει υπόψη του τις ιστορικές, πολιτιστικές και κοινωνικές «ιδιαιτερότητες» !

Ο Αγροτικός Τομέας του χθες!

• Η Λευκάδα, όπως και όλη η Ελλάδα, στις πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, ήταν μια αγροτική περιοχή όπου τα νοικοκυριά στηρίζονταν στην αυτοκατανάλωση! Ο πληθυσμός, 25 – 35 χιλ. τότε, ζούσε από το αγροτικό επάγγελμα: Ελιές, αμπέλια, σιτηρά (σιτάρι και κριθάρι- βρώμη) ζώα (κυρίως αιγοπρόβατα) μελίσσια, αλιεία, κάρβουνο και ασβέστη!
• Οι Λευκαδίτες φιλόπονοι και φιλαγρότες με τσαπί, γκασμά, φτυάρι και μπάλο «ξεχώνιασαν» με ανθρώπινα χέρια ολόκληρο το νησί. Οι (αναβαθμίσεις) ξερολιθιές, αν προστεθούν σε μήκος, κάνουν ένα σημαντικό μέρος του ΣΙΝΙΚΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ!
• Κάθε γωνιά είναι ποτισμένη με ιδρώτα και αίμα. Το φαγητό τους σ’ ένα σακούλι: ψωμί, λάδι, κρασί, λίγο τυρί τσαντίλας, κανένα αυγό, αλατισμένες σαρδέλες και ελιές χαρακωμένες και ποτισμένες στο ξύδι… Χρόνος δουλειάς από το χάραγμα (σκάσιμο του ήλιου) μέχρι το λιόγερμα!
• Ο γεωργικός κλήρος πολύ μικρός έως ανύπαρκτος για τους πολλούς και ολόκληρες περιοχές για τους πολύ λίγους, μετρημένους στα δάχτυλα του ενός χεριού, χωρίς υπερβολή!
• Καταφύγιο αγροτικού μεροκάματου απέναντι η Ακαρνανία, (η Πούντα ή το Άκτιο) και η Μανωλάδα του Πύργου Ηλείας! Αυτή ήταν η Λευκάδα, τουλάχιστον, ως και το 1960 περίπου!
• Προϊόντα: λάδι, σταφύλια, κρασί (βέρτζαμο), λεμόνια, πορτοκάλια, λίγα σιτηρά (σιτάρι, κριθάρι, βρώμη) φακές, λαθίρια, λίγο μέλι, γάλα, ντόπιο τυρί (τσαντίλα) και αυγά από κατοικίδιες κότες, κάρβουνο και ασβέστη…
• Από αυτά τα προϊόντα οι αγρότες κερδίζουν το εισόδημά τους, για το καθημερινό φαγητό, το ντύσιμο, το γιατρό, για να ταΐσει τα ζώα του και για να παντρέψει τις κοπέλες του! Και με αυτό το πενιχρό εισόδημα να ικανοποιήσει τα όνειρά της οικογένειας.
• Οι Λευκαδίτες αγρότες ήταν οργανωτικοί και συγκριτικά πειθαρχημένοι! Δημιούργησαν συνεταιριστικό κίνημα πολύ ενωρίς! Προηγήθηκαν πολλών άλλων περιοχών της Ελλάδος! Έφτιαξαν ομάδες παραγωγών κατά προϊόν και ίδρυσαν τοπικούς Συνεταιρισμούς και Ένωση Συνεταιρισμών. Αυτοί, οι φτωχοί αγρότες, με ικανούς ανθρώπους μπροστάρηδες, έχτισαν ισχυρή Ένωση με σπίτια, εργοστάσια, ελαιοτριβεία, οινοποιεία, καταστήματα, ξενοδοχεία …. Ήρθαν, όμως, οι νεότεροι χρόνοι, για να καταχρεωθούν όλα και οι σημερινοί αγρότες να παραμείνουν με ένα συνεταιρισμό που η ύπαρξή του στηρίζεται στις Κοινοτικές Επιδοτήσεις.
• Δεν ξεχνάω, όπως δεν ξεχνούν και οι αγρότες τη βοήθεια που τους έδωσα διαχρονικά στην Ένωση και τους Τοπικούς Συνεταιρισμούς αλλά και ατομικά στους αγρότες, που αφορούσε είτε τις Κοινοτικές Επιδοτήσεις, είτε τα κοινοτικά Προγράμματα Λήντερ (Leader) και ΟΠΑΑΧ για τις ορεινές περιοχές! Το ίδιο και οι ψαράδες! Αλλά δεν ξεχνιέται επίσης, και η διαγραφή χρεών από Συνεταιρισμούς και την Ένωση (ποσά εκατομμυρίων)!

• Μελισσοκομία: Οι Λευκαδίτες αγρότες, ιδιαίτερα των χωριών της ΝΔ Λευκάδας ασχολήθηκαν και ασχολούνται φιλόπονα και εντατικά με το «θείο νέκταρ», το θυμαρίσιο μέλι και τα προϊόντα του! Σοβαροί νοικοκυραίοι, ιδιαίτερα στα χωριά Δράγανο και Αθάνι καθώς και στα γύρω χωριά, έχουν δημιουργήσει μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που προάγουν το προϊόν και προβάλουν τον τόπο!

• Αλιεία: Οι Λευκαδίτες με την θάλασσα δένουν το μυαλό και την ψυχή τους! Γίνονται αρκετοί ψαράδες και ναυτικοί. Ίδρυσαν αλιευτικό συνεταιρισμό και αναβάθμισαν  το χωριουδάκι Λυγιά, ως τη μεγαλύτερη ιχθυόσκαλα στην Δυτική Ελλάδα μετά εκείνη της Πάτρας! Ειδικό καθεστώς υπήρξε και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, για την εκμετάλλευση των δύο λιμνοθαλασσών. Σχετικό άρθρο μου δημοσίευσε η Εφημερίδα στο φύλλο 1.486 – 11/05/2018.

• Δάση: Η Λευκάδα αν και είναι καταπράσινη δεν έχει δάση προς εκμετάλλευση! Η ξύλευση είναι πενιχρή και άνευ σημασίας.

Ο Αγροτικός Τομέας σήμερα

Ο Αγροτικός Τομέας στη Λευκάδα, σήμερα, συμμετέχει σε μικρό ποσοστό στην συνολική αξία του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος του Νομού. Συγκεκριμένα, το συνολικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν του Νομού (στοιχεία του 2015) ανέρχεται στο ποσό των 292 εκατομμυρίων ευρώ από το οποίο τα 19 εκατομμύρια ευρώ περίπου, αναφέρονται ως Ακαθάριστο γεωργικό προϊόν. Δηλαδή, ο αγροτικός τομέας αντιπροσωπεύει το 6,5% του Συνολικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος του Νομού.

Ο πραγματικός Αγροτικός πληθυσμός δεν είναι εύκολο να διαχωρισθεί γιατί δεν υπάρχει αμιγής απασχόληση στον αγροτικό τομέα. Εάν, όμως, λάβουμε υπόψη τις δηλώσεις ενιαίας ενίσχυσης, που   αποτελεί ένα σοβαρό κριτήριο χαρακτηρισμού για απασχόληση στον αγροτικό χώρο, τότε θα διαπιστώσουμε ότι δύο χιλιάδες (2.000) άτομα περίπου ασχολούνται με τον αγροτικό τομέα. Με μία περαιτέρω επεξεργασία των στοιχείων μπορούμε να φθάσουμε στο συμπέρασμα ότι οι χίλιοι εκατό (1.100) περίπου είναι καθαρά «κατά κύριο επάγγελμα» αγρότες και από αυτούς οι 168 είναι κτηνοτρόφοι. Από αυτούς τους 168, οι 145 είναι κτηνοτρόφοι αιγοπροβάτων και οι 23 κτηνοτρόφοι βοοειδών.

Επομένως, όλοι καταλαβαίνουμε, πόσο δυνατά και καθοριστικά μπήκε ο τουρισμός στο χώρο εργασίας και απασχόλησης, όπως επίσης και στη παραγωγή του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος του Νομού.

Παραγωγή Αγροτικού Προϊόντος

Τη παραγωγή αγροτικού προϊόντος ή αλλιώς πρωτογενή παραγωγή, μπορούμε να τη διαχωρίσουμε σε:

α) Φυτική Παραγωγή

β) Ζωική Παραγωγή

γ) Μελισσοκομική Παραγωγή και

δ) Αλιευτική Παραγωγή

Δεν αναφέρω τη δασική παραγωγή, γιατί στο νησί μας είναι σχεδόν ανύπαρκτη!

α) Φυτική Παραγωγή (πίνακας 1)

Η φυτική παραγωγή περιλαμβάνει: ελιές (λάδι), αμπέλια, εσπεριδοειδή, φακές, λαθούρια, σιτηρά και αρωματικά. Από τον πίνακα (1) φαίνεται καθαρά ότι οι ελιές κατέχουν τη μέγιστη έκταση (καλλιεργούμενη και μη) και στη συνέχεια τα αμπέλια. Αυτό αποδεικνύεται και από τη Προστιθέμενη Αξία (16.699.380€), όπου η αξία του λαδιού αποτελεί το 91% (15.219.200€) και ακολουθούν το κρασί με 6,8% (1.140.348€) και οι φακές με 1,6% (262.080€).

β) Ζωική Παραγωγή (πίνακας 2)

Η ζωική παραγωγή συγκεντρώνεται, κατά βάση, στα αιγοπρόβατα και τα βοοειδή. Συγκεκριμένα υπάρχουν στο Νομό περίπου 6.531 πρόβατα, 6.241 γίδια και 685 βοοειδή. Τα αιγοπρόβατα είναι κρεατοπαραγωγής και γαλακτοπαραγωγής, ενώ τα βοοειδή είναι όλα κρεατοπαραγωγής. Η παραγωγή γάλακτος φθάνει στους 1.500 τόνους περίπου και απασχολούνται 145 οικογένειες, ενώ στα βοοειδή 23 οικογένειες. Η μεγαλύτερη ποσότητα γάλακτος πουλιέται και με το υπόλοιπο γίνεται το οικογενειακό τυρί «τσαντίλα»!

Η προστιθέμενη αξία από τη ζωική παραγωγή φθάνει στα 1.650.281€. Το 78% αφορά τα αιγοπρόβατα και το υπόλοιπο τα βοοειδή (22%).

γ) Μελισσοκομική Παραγωγή

Στη μελισσοκομία απασχολούνται 160 μελισσοκόμοι, που διαθέτουν 9.729 μελισσοσμήνη και παράγουν 78 τόνους περίπου μέλι. Το μεγαλύτερο μέρος συγκεντρώνεται στα χωριά Αθάνι και Δράγανο, όπου οι κάτοικοι ασχολούνται συστηματικά στη παραγωγή, αλλά όχι τόσο οργανωμένα στην εμπορία. Είναι κρίμα που σοβαροί παραγωγοί δεν «επιχειρούν» με συστηματικό και σύγχρονο - οργανωμένο τρόπο, ενώ παράγουν το καλύτερο ποιοτικό μέλι της χώρας! Η προστιθέμενη αξία του προϊόντος ξεπερνάει τις 402.000€

δ) Αρωματικά Φυτά

Είναι μία νέα και ελπιδοφόρα καλλιέργεια με εξαιρετικά προϊόντα. Αξίζουν συγχαρητηρίων όσοι ασχολούνται με τον τομέα αυτό. Σήμερα καλλιεργούνται 55 στρέμματα με μια προστιθέμενη αξία των 12.815€, περίπου.

ε) Αλιευτική Παραγωγή – Λιμνοθάλασσες

Δεν θα αναφερθώ σε λεπτομέρειες, όσον αφορά την αλιεία. Σε μια επόμενη ευκαιρία θα γράψω ξέχωρα για τον τομέα αυτόν. Ένα, όμως, είναι βέβαιο ότι η αλιεία στο Νομό μας, ανοιχτή και καλλιεργούμενη, πρέπει να τύχει ισχυρής υποστήριξης, σε υποδομές και σε νομοθετικές ρυθμίσεις.

Η αλιεία, είναι ένα πολυσύνθετο θέμα, γενικότερα, στην Ελλάδα και στο Νομό μας. Έχω βοηθήσει σημαντικά στο παρελθόν, αλλά επιβάλλεται και αξίζει της προσοχής μας, να βοηθήσουμε να απαλλαγεί από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, θεσμικά, χρηματοδοτικά και οργανωτικά.

Σήμερα, υπάρχει ένας στόλος από 246 μικρά σκάφη, κάτω των δέκα (10) μέτρων και 19 μεγαλύτερα σκάφη, άνω των δέκα (10) μέτρων. Υπάρχουν, επίσης, στη Λυγιά μια Μηχανότρατα και τρία (3) γρι-γρι.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ίσως, είναι ότι οι νέοι δεν πάνε για ψαράδες και η μέση ηλικία αυτών που απασχολούνται αυτή τη στιγμή είναι άνω των 60 ετών.

στ) Προϊόντα: τσίπουρο και σαλάμι

Εκλεκτά προϊόντα: μεγάλης αποδοχής στην αγορά. Η πρόοδος που υπάρχει σε αυτά τα προϊόντα στην ελληνική αγορά είναι μεγάλη! Χαίρομαι δε, προσωπικά, γιατί συνέβαλα τα μέγιστα προς αυτή τη κατεύθυνση.

Προτάσεις:

Για την ανάπτυξη του Αγροτικού Τομέα πρέπει να γίνουν ιδιαίτερα συγκεκριμένα έργα υποδομής όπως:

1. 1.Έργα Υποδομής (συγκοινωνιακά, επικοινωνία)

Δρόμοι εξόδου Ορεινού Όγκου από την απομόνωση. Έγινε αρχή κατά την Βουλευτική μου περίοδο 2004 – 2007, όταν κατασκευάστηκαν οι δύο δρόμοι Καρυά –Εγκλουβή – Άγιος Ηλίας και Καρυά – Χορτάτα (πέρα από τον κεντρικό περιφερειακό δρόμο).

1. 2.Έργα Υποδομής για τη Κτηνοτροφία

• Σταύλοι και λεκάνες πότισης
• Σταθμοί συγκέντρωσης γάλακτος
• Παγολεκάνες
• Παρεμβάσεις εξυγίανσης και ενίσχυσης της χλωρίδας και πανίδας.

1. 3.Κατασκευή των δύο λιμνοδεξαμενών

Εγκλουβής και Αγίου Πέτρου – Ρουπακιάς. Οι μελέτες υπάρχουν! Και τα χρήματα για τις κατασκευές είχαν δεσμευθεί από Κοινοτικούς και Εθνικούς Πόρους (6 εκατομμυρίων ευρώ).

1. 4.Για την Αλιεία

• Βελτίωση συνθηκών και παραγωγικότητας και πολλαπλασιαστικού υλικού των δύο λιμνοθαλασσών.
• Έργα υποδομής σε λιμνοθάλασσες και λιμάνι Λυγίας.
• Πηγές χρηματοδότησης.

1. 5. Παρεμβάσεις Οργανωτικής Υποδομής

α) Υπάρχει απουσία οργάνωσης υποδομής, λιγότερο στην παραγωγή και πολύ περισσότερο στην υποδομή Οργάνωσης και Διαχείρισης, Εμπορίας και Προώθησης αγροτικών προϊόντων (μεταποίηση, τυποποίηση, συσκευασία, διακίνηση). Στο θέμα αυτό έχει γίνει πρόοδος με το θέμα των κρασιών και αρωματικών φυτών, αλλά όχι με τα άλλα προϊόντα.

     β) Οι παραγωγοί πρέπει να συνεργασθούν και να οργανωθούν.

• Σε Ομάδες Παραγωγών.
• Σε Ομάδες Προστασίας Διαχείρισης Γεωγραφικής ή ΠΟΠ, ως Εγγυημένο Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν.
• Σε Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις ή αλλιώς Αγροδιατροφικές Συμπράξεις (Νόμος 4384/2016).

Αν αυτά εφαρμοσθούν οι Αγρότες Παραγωγοί μπορούν:

• Να αυξήσουν τις οικονομίες κλίμακος παραγωγής.
• Να αποκτήσουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική ικανότητα σε προϊόντα και τιμές.
• Να απορροφήσουν μεγαλύτερα ποσά χρηματοδότησης με τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται (ιδιαίτερα από κοινοτικά προγράμματα) και να προχωρήσουν σε τυποποίηση, μεταποίηση και συσκευασία, ώστε να απολαμβάνουν υψηλότερες τιμές και την προστιθέμενη αξία.
• Η Ν.Δ θα αλλάξει το Νόμο 4384/2016 και θα δώσει περισσότερα κίνητρα αφού αφαιρέσει τα αντικίνητρα σε παραγωγή, σε εμπορία και διάθεση των γεωργικών προϊόντων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι απασχολούμενοι με τον αγροτικό τομέα, θα είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν τα κοινοτικά προγράμματα ΟΠΑΑΧ, Leader και ΕΣΠΑ, όπως και λοιπά προγράμματα Επιχειρησιακής Χωροταξικής Ενότητας.

1. 6.Συνεργασία με Τουρισμό

• Οι παραγωγοί να υπογράψουν συμβόλαια συνεργασίας με αντίστοιχες τουριστικές εταιρικές συμπράξεις ή με μεμονωμένους επιχειρηματίες τουριστικού ενδιαφέροντος και βεβαίως με Εμπορικές μικρές και μεγάλες Εταιρείες, αξιόπιστες και φερέγγυες.

1. 7.Ζητάμε και Επιδιώκουμε :

• Ισόρροπη Χωρική Ανάπτυξη
• Τεχνολογία Πληροφόρησης και Επικοινωνίας
• Κινητικότητα Απασχόλησης και Ανεργίας
• Κοινωνική Ένταξη και Καταπολέμηση της Φτώχειας
• Οικονομική Ανάπτυξη και εφαρμογή πολιτικής Αειοφορίας.