Άρθρο - Παρέμβαση του Δρ. Ξενοφώντα Βεργίνη "Ασφάλιση - Σύνταξη Αγροτών" 29/12/17

Τα Νέα της Λευκάδας  

ΑΣΦΑΛΙΣΗ – ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΓΡΟΤΩΝ

Πρόταση

Επειδή,  υπήρξαν πολλά ερωτήματα  προς την εφημερίδα,  αλλά και πολλές τηλεφωνικές κλήσεις  προς τον κ. Βεργίνη σχετικά με την πρότασή του,  για την ασφάλιση και σύνταξη στον Αγροτικό Τομέα , που  δημοσιεύτηκε  στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας μας  -στις 22 Δεκεμβρίου 2017-  σας παραθέτουμε κατωτέρω  νεότερο σχετικό άρθρό  του, με εκτενέστερη ανάπτυξη  και περισσότερες διευκρινήσεις και πληροφορίες , επί του θέματος.           

ΝΑΙ ΣΤΟΝ ΟΓΑ

Επειδή ο Αγροτικός Τομέας παρουσιάζει σημαντικές ιδιαιτερότητες (τις έχουμε αναφέρει) και το αγροτικό επάγγελμα ασκείται κάτω από απροσδιόριστες ειδικές συνθήκες που εγκυμονούν κινδύνους και μεγάλη αβεβαιότητα βραχυπρόσθεσμα και μεσομακροπρόθεσμα, η Πολιτεία θεσμοθετεί και η κοινωνία αποδέχεται μια ιδιαίτερη και διακεκριμένη άσκηση πολιτικής. Αυτό δικαιολογείται και από το γεγονός ότι όλοι οι άλλοι τομείς προμηθεύονται από τον Αγροτικό τομέα πρώτες ύλες και ανθρώπινο δυναμικό για δικό τους εκσυγχρονισμό και δυναμική ανάπτυξη, χωρίς να ξεχνούμε ότι στον αγροτικό τομέα οφείλουμε, κατά βάση, τη συντήρησή μας (τρόφιμα), την προστασία του περιβάλλοντος και την φύλαξη των ακραίων χωρικών συνόρων της ανεξαρτησίας μας. Ένα κράτος που δεν διαθέτει ισχυρό γεωργικό τομέα και δεν έχει διασφαλίσει τη διατροφή του πληθυσμού του μοιάζει ανοχύρωτη πόλη.

Τον ειδικό ρόλο του Αγροτικού Τομέα αναγνωρίζουν όλα τα κράτη και η Διεθνής Κοινότητα γι’ αυτό και παίρνουν ξέχωρα μέτρα προστασίας και ανάπτυξης του Τομέα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εκτιμώντας τα ειδικά προβλήματα, αλλά και την ιδιαίτερη προσφορά του Τομέα στην κοινωνία περιέλαβε και υιοθέτησε στην Ιδρυτική της Συνθήκη (τη Συνθήκη της Ρώμης, 1961) διακεκριμένη πολιτική, την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), το περιεχόμενο της οποίας συνεχώς αναθεωρείται, σύμφωνα με τις εξελισσόμενες συνθήκες (έχει αναθεωρηθεί πέντε φορές ως τώρα).

Με βάση τα ανωτέρω και την υφιστάμενη σήμερα κατάσταση προτείνονται  τα κατωτέρω σχετικά με την ασφάλιση των παραγωγών-αγροτών.

Γενικές κατευθύνσεις:

α) Η ασφάλιση πρέπει να στηρίζεται στην ανταποδοτικότητα και την αναλογικότητα και για λόγους που αναφέρθηκαν, η βιωσιμότητα της πρέπει να έχει τη στήριξη του Κράτους. Δηλαδή, το Κράτος να συμμετέχει στο κόστος ασφάλισης, ώστε να διασφαλίζεται  διαχρονικά η σταθερότητα πληρωμής των συντάξεων, χωρίς να αλλοιώνεται ο ανταποδοτικός χαρακτήρας της ασφάλισης.

β) Η αναλογία συμμετοχής του κράτους στην διαμόρφωση των ασφαλιστικών εισφορών σε συνδυασμό με το ύψος της Εθνικής σύνταξης δεν θα υποκαταστήσει την ευθύνη του ασφαλισμένου, αλλά θα ενισχύει το κλίμα ασφάλειας και σταθερότητας που κινδυνεύει από αστάθμητους παράγοντες και υψηλό ανταγωνισμό αγοράς!

γ) Ο διαχωρισμός των ασφαλισμένων στον ΟΓΑ σε δύο κατηγορίες.

Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται  οι, υπό στενή έννοια «κατ’ επάγγελμα αγρότες». Ο ορισμός γίνεται με αντικειμενικά κριτήρια (σε συνεργασία με τον ΟΠΕΚΕΠΕ) και στην βάση των δύο στοιχείων α) το εισόδημα του αγρότη να προέρχεται κατά 50%+ από αγροτικές εργασίες και β) ο χρόνος απασχόλησης σε αγροτικές εργασίες να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες. Με αυτή την κατεύθυνση δημιουργείται το συντομότερο δυνατόν το Μητρώο Αγροτών.

Στην δεύτερη κατηγορία εντάσσονται όλες οι άλλες περιπτώσεις ασφαλισμένων στον ΟΓΑ (55.000 περίπου).

Σημειώνω ότι, η δυνατότητα καταβολής των συντάξεων και η αντιμετώπιση των δαπανών υγείας δεν εξαρτώνται μονοδιάστατα από το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και από άλλους, εξίσου σημαντικούς, αν όχι σημαντικότερους παράγοντες, όπως:

o Το εύρος της ασφαλιστικής επιφάνειας (το μέγεθος του πλήθους των ασφαλισμένων). Όσοι περισσότεροι οι ασφαλισμένοι, τόση μικρότερη η ανάγκη για αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και μείωση των συντάξεων.

o Η ηλικιακή διάρθρωση των ασφαλισμένων (όσο νεώτεροι μπαίνουν στην ασφάλιση, τόσο περισσότερα χρόνια ασφάλισης πληρώνονται και τόσο μικρότερες  δαπάνες υγείας απαιτούνται). Εδώ έχει αξία ο βαθμός ανάπτυξης της προληπτικής ιατρικής.

o Ο περιορισμός της εισφοροδιαφυγής που σχετίζεται με την «μαύρη αγορά εργασίας» και την ύπαρξη και τον βαθμό ικανότητας λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών καταγραφής των απασχολούμενων στον αγροτικό τομέα. Οι μηχανισμοί αυτοί στον αγροτικό τομέα είναι στοιχειώδεις  έως ανύπαρκτοι! Δεν υπάρχει σώμα ελεγκτών και επιθεωρητών στον Αγροτικό τομέα. Η ανυπαρξία τέτοιων μηχανισμών μειώνει και την εμπιστοσύνη στο κράτος!

o Αδύναμοι μηχανισμοί

o Η διάρθρωση του φορολογικού Συστήματος και των φορολογικών συντελεστών.

o Ο προσδιορισμός του ύψους και του βαθμού ορθολογικής διάρθρωσης των ασφαλιστικών κατηγοριών (όπου αυτές χρησιμοποιούνται) πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη την εισφοροδοτική ικανότητα των ασφαλισμένων.

Τέλος, και όχι τελευταίο σημασία έχει:

o Ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας και η πολιτική σταθερότητα και βεβαιότητα προσδιορίζουν  το μέγεθος του ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν) και συνεπώς τον αριθμό θέσεων εργασίας, το επίπεδο απασχόλησης-ανεργίας και την εισοδηματική ικανότητα των πολιτών. Με το κλίμα  (οικονομικό και κοινωνικό) που σήμερα επικρατεί, η αλόγιστη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών και φόρων δεν θα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των εισπράξεων, αλλά την αύξηση της εισφοροδιαφυγής  και των ληξιπρόθεσμων, τη μείωση του αριθμού των ασφαλισμένων λόγω μη ένταξης των νέων στην ασφάλιση και τέλος την  έξοδο από την ασφάλιση των ήδη ασφαλισμένων.

Στο πλαίσιο των ανωτέρω και στη βάση των υποχρεώσεων της χώρας, όπως προβλέπονται  στο Τρίτο Μνημόνιο προτείνεται:

Σ’ ό,τι αφορά στην ασφάλιση (για σύνταξη)

α) Η διατήρηση του ΟΓΑ ως Αυτόνομου Ασφαλιστικού Οργανισμού, με επιτάχυνση του ρυθμού  εκσυγχρονιστικής ικανότητας σε μηχανογραφικές και ηλεκτρονικές εφαρμογές, ώστε να μειωθούν περαιτέρω οι δαπάνες λειτουργίας και να μειωθεί δραστικά ο χρόνος παροχών στους ασφαλισμένους. Στην περίοδο 2013/15 τα έξοδα Διοίκησης-Διαχείρισης μειώθηκαν από τα 75 εκατ. € σε 35 εκατ. € .

β) Η διασφάλιση ηλεκτρονικής πρόσβασης του Οργανισμού μετά από άδεια της Αρχής των Προσωπικών Δεδομένων προς κάθε συναφή Οργανισμό και Δημόσιες Υπηρεσίες.

γ) Η συνέχιση εντατικής εκπαίδευσης των εργαζομένων στις νέες τεχνολογίες.

Ειδικότερα:

Σ’ ό,τι αφορά στην Ασφάλιση (για σύνταξη)προτείνεται η αναδιάρθρωση του συστήματος ασφάλισης και η αναστροφή στη σχέση συμμετοχής στην καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών μεταξύ κράτους και ασφαλισμένων. Με τη μεταβολή αυτή ενισχύεται ο χαρακτήρας της ανταποδοτικότητας και της αναλογικότητας της ασφάλισης και όχι του προνοιακού χαρακτήρα, ως επιχειρεί η Κυβέρνηση με το σημερινό σύστημα, που οδηγεί σε αποδυνάμωση και απορρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και αύξηση των δαπανών του Κράτους.

Για το λόγο αυτό:

Διατηρείται το σύστημα των Ασφαλιστικών Κατηγοριών Α.Κ., που εκφράζουν το τεκμαρτό εισόδημα και  ανασυντάσσονται ως προς το ύψος και τα διαστήματα της κλίμακας , ώστε να συλλαμβάνεται η ασφαλιστική  ύλη και να αποφεύγονται  προβλήματα οριακής εκτίμησης του εισοδήματος, λόγω και των ειδικών συνθηκών  που επικρατούν στον αγροτικό τομέα. Η επιλογή της Ασφαλιστικής κατηγορίας  θα είναι ελεύθερη και όχι υποχρεωτική. Όμως, θα ελέγχεται η αξιοπιστία της επιλογής ένταξης στην συγκεκριμένη Α.Κ. με ετήσιους διασταυρωτικούς ελέγχους  μέσω του TAXIS δηλ. του δηλωθέντος εισοδήματος. Σε περίπτωση που διαπιστώνεται ότι ο ασφαλισμένος διαθέτει φορολογητέο εισόδημα μεγαλύτερο από εκείνη που αντιστοιχεί στην ασφαλιστική  κατηγορία της επιλογής του τότε οι ασφαλιστικές εισφορές θα υπολογίζονται με βάση τη σωστή Ασφαλιστική Κατηγορία που αντιστοιχεί στο δηλωθέν εισόδημα! Εννοείται,  ότι ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέγει  Α.Κ. υψηλότερη εκείνης του δηλωθέντος εισοδήματός του καταβάλλοντας μεγαλύτερες εισφορές. Ο αριθμός των Α.Κ. είναι ανοιχτός!

Κατά τη συγκρότηση της κλίμακας των Α.Κ.  λαμβάνεται σταθερά υπόψη η ένταξη του αριθμού των ασφαλισμένων σε κάθε κατηγορία.

Η πρώτη Α.Κ. ορίζεται σε 4.923,00 € που αποτελεί  το κατώτατο ετήσιο βασικό τεκμαρτό εισόδημα άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών!

Η ένταξη του  πληθυσμού στις Α.Κ. θα προσδιορίσει ακριβώς και το εισπραττόμενο ποσό ανά κατηγορία και στο σύνολο. Ο αριθμός των Α.Κ. και ο υπαγόμενος αριθμός ασφαλισμένων κάθε κατηγορίας αποτελούν σημαντικά μεγέθη για το συνολικό εισπραττόμενο ποσό!

ΚΙΝΗΤΡΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

        Το ασφαλιστικό σύστημα στον αγροτικό τομέα (και όχι μόνο) πρέπει να συνδεθεί με κίνητρα που αυξάνουν την ασφαλιστική επιφάνεια και ενθαρρύνουν τους νέους να ασχοληθούν με το γεωργικό επάγγελμα και την γεωργική επιχειρηματικότητα:

Για το λόγο αυτό το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών προσδιορίζεται με βάση:

α) τον αριθμό των μελών της οικογένειας που ασχολούνται στην αγροτική Επιχείρηση (εκμετάλλευση)

β) την ηλικία των εργαζομένων

γ) την ασφαλιστική κατηγορία

δ) το μέγεθος και το είδος της εκμετάλλευσης ( εντατική και εκτατική καλλιέργεια)

Συγκεκριμένα:

Το ύψος της ασφαλιστικής εισφοράς για τη σύνταξη προτείνεται:

o Για τον αρχηγό της εκμετάλλευσης σε 18%

o Για τη σύζυγο σε 12%

o Για τα παιδιά έως την ηλικία των 30 ετών σε 10%

o Για τους νέους αγρότες έως και 35 ετών (αρχηγοί της εκμετάλλευσης) σε 15% και τη σύζυγο 10%

o Η εισφορά υγείας για όλους καθορίζεται στο 6% (6,95%) και η εισφορά ΛΑΕ (Λογαριασμός Αγροτικής Εστίας) στο 0,25%

 o Με το σύστημα Κατρούγκαλου μια 3μελής αγροτική οικογένεια θα πληρώνει:

Για σύνταξη 20% + 6,95% για υγεία + 0,25% για ΛΑΕ. Δηλαδή, 27,20% x 3 = 81,6% του φορολογητέου εισοδήματος!! Δηλαδή σε εισόδημα 100€ τα 81,60€ πηγαίνουν σε ασφαλιστικές εισφορές!!

Με την νέα πρόταση θα πληρώνει ο αρχηγός εκμετάλλευσης:

o Για σύνταξη 18% + 6% για υγεία + 0,25% ΛΑΕ

Δηλαδή, 24,25% (για τον αρχηγό)

o Για τη σύζυγο ή τον σύζυγο για τη σύνταξη 12% + 6% για υγεία + 0,25% ΛΑΕ Δηλαδή, 18,25%

o Για το τέκνο για σύνταξη 10% + 6% για υγεία + 0,25% ΛΑΕ

Δηλαδή 16,25%.

Επομένως η 3μελής  οικογένεια θα πληρώσει σύνολο 24,25% + 18,25% + 16,25% = 58,75% του φορολογητέου εισοδήματος και όχι 81,6%

Και ο νέος αγρότης (αρχηγός εκμετάλλευσης) θα πληρώσει για σύναξη 15% + 6% για υγεία + 0,25% ΛΑΕ Δηλαδή 15% + 6% + 0,25% = 21,25% αντί 27,20%

Η νέα πρόταση οδηγεί κατ’ εκτίμηση: Σε αύξηση ασφαλιστέας επιφάνειας κατά 100.000 νέους ασφαλισμένους και κατά 50.000 τουλάχιστον εργάτες γης, που σημαίνει καθαρή αύξηση ετήσιας είσπραξης κατά 300 εκατομμύρια ευρώ περίπου! Με τάση περαιτέρω αύξησης.

Αξίζει να αναφερθεί ότι από τους σημερινούς ασφαλισμένους 620.000 μόνο το 16,10% (100.000 περίπου) είναι της ηλικίας μεταξύ 21 έως 40 ετών!

ΣΥΝΤΑΞΗ

Σ’ ό,τι αφορά τη σύνταξη προτείνεται:

Η σύνταξη ν’ αποτελείται από βασική ή εθνική και πρόσθετη. Το πρώτο μέρος θα αποτελεί τη βασική ή αλλιώς εθνική σύνταξη και το δεύτερο τη πρόσθετη  σύνταξη που υπολογίζεται με βάση το ποσοστό αναπλήρωσης! Το ποσοστό αναπλήρωσης πρέπει να λαβαίνει υπόψη το ύψος της Ασφαλιστικής Κατηγορίας και τα χρόνια ασφάλισης. Η σχέση σταθερού και μεταβλητού στοιχείου πρέπει να στηριχθούν στις αρχές της ανταποδοτικότητας και της αναλογικότητας.

Το καταβαλλόμενο ποσό σύνταξης να μην είναι κατώτερο του 60% και όχι ανώτερο του 85% της εισοδηματικής Ασφαλιστικής Κατηγορίας (Α.Κ.) στην οποία εντάσσεται ο ασφαλισμένος.

Τα ποσοστά αναπλήρωσης να είναι σε 3 κατηγορίες. Το υψηλό ποσοστό 2% έως 20 χρόνια ασφάλισης το δεύτερο ποσοστό 1,8% έως 30 χρόνια και 1,7% άνω των 30 ετών ασφάλισης.

Πρέπει να σημειωθεί ότι κατ’ εξαίρεση στον αγροτικό τομέα σήμερα κάθε χρόνο ασφαλίζονται 15-16.000 αγρότες και 25.000 πεθαίνουν!! Αυτό το σημείο οδηγεί σταθερά σε βελτίωση της σχέσης ασφαλισμένων / συνταξιούχων.