Διαφάνεια στην πληροφόρηση κινητών αξιών

Μόνη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών:

«Προϋποθέσεις διαφάνειας για την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά και άλλες διατάξεις»

(1^η Συνεδρίαση)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σωτήρης Χατζηγάκης): Ο κ. Βεργίνης, εισηγητής της πλειοψηφίας έχει το λόγο.
ΞΕΝΟΦΩΝ ΒΕΡΓΙΝΗΣ: Κύριοι Υπουργοί, κύριοι συνάδελφοι, κατ’ αρχήν θέλω να ζητήσω συγνώμη από το Κοινοβούλιο γιατί σήμερα ξεκινώντας από το σπίτι μου για να φτάσω εδώ έκανα δύο ώρες παρά ένα τέταρτο.
Ειλικρινά ζητώ συγνώμη. Δεν ξέρω αν έχει ξανασυμβεί.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΑΚΗΣ: Μένετε σε αριστοκρατικό προάστιο.
ΞΕΝΟΦΩΝ ΒΕΡΓΙΝΗΣ: Ευχαριστώ πάντως πολύ για την αποδοχή γιατί δεν υπήρχε καμία απολύτως σκοπιμότητα.
Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην σημερινή και αυριανή συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής καλούμαστε να συζητήσουμε αναλυτικά κατ’ αρχήν και κατά άρθρο ένα νομοσχέδιο το οποίο έφερε το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών και αναφέρεται σε προϋποθέσεις διαφάνειας για την πληροφόρηση σχετικά με εκδότες των οποίων οι κινητές αξίες έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά αλλά και άλλες διατάξεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο.
Ειδικότερα, κύριοι συνάδελφοι, καλούμαστε να εγκρίνουμε με την ψήφο μας την ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία του περιεχομένου της οδηγίας 2004/109 που ψηφίστηκε και εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι η περίφημη οδηγία για την διαφάνεια, transparence, λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς. Είναι μια οδηγία που αναθεωρεί και αντικαθιστά την προηγούμενη οδηγία του 2001/34 των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, γνωρίζουμε όλοι ότι ζούμε σε μια εποχή ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και ψηφιακής διαχείρισης. Σε μια εποχή τεχνολογικής επανάστασης, παραγωγής και προσφοράς προϊόντων υλικών και άυλων, μεγάλου αριθμού και αφάνταστης πολυπλοκότητας, η διαχείριση των οποίων πράγματι απαιτεί υψηλή εξειδίκευση και μάτια 14. Επιχειρηματίες, μικροί και μεγάλοι, φυσικά και νομικά πρόσωπα, νοικοκυριά και υπηρεσίες, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας προκειμένου να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και στις απαιτήσεις των καιρών γνωρίζουμε όλοι ότι χρειάζονται -και χρειαζόμαστε όλοι- άμεση έγκυρη και ακριβή πληροφόρηση, συστήματα ελέγχου και διαφάνειας και πάνω απ’ όλα ανθρώπους διαχειριστές με εξειδίκευση, με γνώση, με εντιμότητα και ορθή κρίση. Κυρίως με ορθή κρίση διότι πράγματι από εκεί εξαρτάται και η αποτελεσματικότητα της απόφασης των οργάνων που διαχειρίζονται τα σχετικά κεφάλαια.
Ποιος είναι ο στόχος της οδηγίας; Ο στόχος της οδηγίας και επομένως του υπό ψήφιση νομοσχεδίου άρα και της νέας Κυβέρνησης είναι η εξασφάλιση και ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επενδυτών χωρίς διακρίσεις. Το νομοσχέδιο πετυχαίνει στο στόχο του αφού παρέχει ισοδύναμο βαθμό διαφάνειας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με τα μέτρα αυτά που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο, κύριοι συνάδελφοι, προχωράμε βήματα μπροστά κυρίως για την ολοκλήρωση και αποτελεσματική λειτουργία της ενιαίας εσωτερικής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επομένως της ελληνικής αγοράς.
Σας πληροφορώ δε ότι σύντομα θα έρθει στο Κοινοβούλιο προς ψήφιση και έγκριση μια ακόμα οδηγία που αναφέρεται στις επενδυτικές υπηρεσίες. Είναι η οδηγία που θα ολοκληρώσει τελικά το θεσμικό πλαίσιο που έχει φέρει η Κυβέρνηση και αφορά την αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία της κεφαλαιαγοράς και των επενδυτικών υπηρεσιών.
Βεβαίως αντιλαμβάνομαι ότι συγκυρίες οδηγούν σήμερα την Αντιπολίτευση και τους συναδέλφους της Αντιπολίτευσης -και της Αξιωματικής αλλά και όλων των πλευρών- στο να γίνεται μια κριτική για τα συμβαίνοντα, για τα ομόλογα. Αυτή η κριτική βεβαίως έχει μια συνάφεια με το σημερινό νομοσχέδιο. Αλλά προσωπικά θα ήθελα να παρακαλέσω να μην παρασυρόμαστε από αυτό και τελικά δεν ρίχνουμε έστω και μια ματιά στο σχετικό νομοσχέδιο το οποίο κατοχυρώνει θεσμικά και επομένως και στην πράξη την λήψη μέτρων για την επιβολή ακριβώς της διαφάνειας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η ελληνική πραγματικότητα δείχνει ότι το νομοσχέδιο αυτό χρειαζόταν και χρειάζεται και στο παρόν αλλά και στο μέλλον. Και χρειάζεται γιατί είναι γνωστό σε όλους σας ότι η κεφαλαιαγορά, η διαχείριση της, η διοίκησή της ακόμα στο παρελθόν, ήταν αμπέλι ξέφραγο όπως λέγεται στο χωριό μου.
Και ήταν αμπέλι ξέφραγο. Και το δοκιμάσαμε πάρα πολλές φορές, δυστυχώς με οδυνηρά αποτελέσματα.
Γνωρίζετε ότι η Κυβέρνηση από τους πρώτους κιόλας μήνες έφερε σχετικά νομοσχέδια, για να ολοκληρώσει αυτό το πλέγμα πλαισίου ορθολογικής και αποτελεσματικής λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς και των επενδυτικών υπηρεσιών.
Έχουμε, λοιπόν, το ν.3283/2004, που αναφέρεται στις ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων κλπ., το ν.3301/2004, που αφορά συμφωνίες παροχής χρηματοοικονομικής ασφάλειας και την εφαρμογή διεθνών λογιστικών προτύπων, το ν.3340/2005, για την προστασία της Κεφαλαιαγοράς από πράξεις προσώπων, που κατέχουν προνομιακές πληροφορίες και από πράξεις χειραγώγησης της αγοράς, το ν.3371/2005, που αφορά επίσης θέματα Κεφαλαιαγοράς και το ν.3401/2005, που αφορά ενημερωτικό δελτίο δημόσιας προσφοράς κινητών αξιών και εισαγωγής τους για διαπραγμάτευση.
Όπως αντιλαμβάνεστε, μια σειρά από προβλήματα, που υπήρχαν στη μέχρι τώρα λειτουργία και εποπτεία της Κεφαλαιαγοράς, αντιμετωπίστηκαν. Και θα λέγαμε όλοι ότι αντιμετωπίστηκαν αποτελεσματικά. Κι ας μην παρασυρόμαστε από μία ατυχή πιθανώς περίπτωση των τελευταίων ημερών ή των τελευταίων εβδομάδων.
Από το άλλο μέρος, η προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας με τους κοινοτικούς κανονισμούς και βασικά με τις κοινοτικές οδηγίες, είναι εντελώς αναγκαία και απαραίτητη. Είναι όροι απαραίτητοι, προκειμένου όχι μόνο να έχουμε μία προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας, αλλά κυρίως προκειμένου να έχουμε μία ενιαία αντιμετώπιση των φαινομένων αγοράς μέσα στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με το σημερινό νομοσχέδιο η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών προχωράει ένα βήμα μπροστά. Και προχωράει βελτιώνοντας και εκσυγχρονίζοντας το ισχύον καθεστώς. Και αυτό το αναγνωρίζετε όλοι. Και αναγνωρίστηκε, κύριε Υπουργέ, κατά τη συζήτηση στην Επιτροπή από όλες τις παρατάξεις.
Βεβαίως, έγιναν σημαντικές παρατηρήσεις στο νομοσχέδιο. Και νομίζω ότι η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου τις έλαβε σοβαρά υπόψη της.
Προχωρεί, λοιπόν, η Κυβέρνηση στην περαιτέρω θωράκιση και ενίσχυση της προστασίας των επενδυτών, αλλά και της αποτελεσματικότητας της αγοράς, στην εξασφάλιση της εμπιστοσύνης του επενδυτή και των επενδυτών, αλλά και στη δημιουργία ενός ομοιόμορφου βαθμού διαφάνειας, που είναι αναγκαίος, για να μην υπάρχουν διακρίσεις. Επίσης, προσπαθεί στη διάχυση της πληροφόρησης, κάτι πολύ σημαντικό.
Κύριοι συνάδελφοι, γνωρίζουμε ότι ο σημαντικότερος παράγοντας στη λειτουργία της αγοράς σήμερα -αλλά και για την ευχέρεια των επενδυτών- είναι η πληροφόρηση. Αυτή έχει και το μεγαλύτερο κόστος. Κόστος και σε ό,τι αφορά την ταχύτητα των συναλλαγών, αλλά κυρίως την έγκυρη και έγκαιρη διαπραγμάτευσή τους.
Ακόμη, προχωρεί στην προώθηση ολοκλήρωσης των κεφαλαιουχικών ευρωπαϊκών αγορών, κάτι που είναι επίσης απόλυτα αναγκαίο. Βλέπετε σήμερα και για αρκετά χρόνια τώρα, η ελληνική Κεφαλαιαγορά έχει προσαρμοστεί πλήρως όχι μόνο με την κοινοτική, αλλά και τη διεθνή. Κι έχουμε σπάνια μεγάλες διακυμάνσεις. Αυτό δεν σας λέει κάτι;
Σημειώνω, επίσης, ότι η Οδηγία, που συζητούμε σήμερα, αποτελεί -όπως είπα πριν- και την προτελευταία Οδηγία. Έτσι, οδηγούμαστε πράγματι χωρίς καθυστέρηση -στο παρελθόν είχαμε καθυστέρηση πέντε και έξι και επτά χρόνων και πολλές φορές χρειαζόταν η επίκληση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου- στην προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς το κοινοτικό δίκαιο, κάτι που έχουμε υποχρέωση να κάνουμε.
Σήμερα, λοιπόν, αυτό γίνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Ειδικότερα, τι προβλέπει αυτό το νομοσχέδιο; Προβλέπει υποχρεώσεις των εκδοτών κινητών αξιών να αποβλέπουν στη διασφάλιση της απαραίτητης διαφάνειας έναντι των επενδυτών μέσα από μία τακτική πλέον ροή στοιχείων πληροφόρησης, πληροφόρησης ελεγμένης, έγκυρης, έγκαιρης. Επίσης, προβλέπει υποχρέωση των μετόχων και των φυσικών νομικών προσώπων, για να ενσωματώνουν το δικαίωμα απόκτησης υφισταμένων μετοχών με δικαίωμα ψήφου. Ακόμη, προβλέπει να σημειώνουν αλλαγές οι οποίες υπάρχουν, να πληροφορούνται οι εκδότες και να ενημερώνουν πλέον το επενδυτικό κοινό.
Έχουν επίσης την υποχρέωση μέσα από αυτό το νομοσχέδιο να δημοσιοποιούνται ετήσια οι οικονομικές εκθέσεις, επίσης να γνωστοποιούνται ενδιάμεσα πληροφορίες. Και επιβάλλεται έτσι η υποχρέωση δημοσιοποίησης τόσο της εξαμηνιαίας οικονομικής έκθεσης όσο και των τριμηνιαίων οικονομικών καταστάσεων, ενώ θεσπίζονται επίσης άλλα μέτρα, κυρίως σε ό,τι αφορά το μηχανισμό κεντρικής αποθήκευσης των πληροφοριών.
Κύριοι συνάδελφοι, ο καθορισμός των ευθυνών για ελλιπή ενημέρωση και αμέλεια αποτελεί βασικό στόχο του νομοσχεδίου. Οι ευθύνες πλέον για πράξεις και παραλήψεις δεν βαραίνουν μόνο τους βασικούς μετόχους αλλά σύσσωμα τα διοικητικά συμβούλια. Αυτό αποτελεί τομή. Έχουμε επίσης καθορισμό κυρώσεων σε περιπτώσεις παράβασης των διατάξεων του νόμου. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς μπορεί πλέον να επιβάλει πρόστιμα τα οποία μπορεί να ξεκινάνε μεν από μικρά ποσά των 3.000 ευρώ αλλά να φθάνουν και στο ύψος του 1.000.000 ευρώ.
Πρώτη φορά, κύριοι συνάδελφοι, στην ελληνική πραγματικότητα —και αυτό πρέπει να το δεχθούμε- τρία μέλη του διοικητικού συμβουλίου μιας εταιρίας, πρόεδρος, διευθύνων σύμβουλος και ακόμα ένα μέλος, υποχρεούνται να αναλαμβάνουν ευθέως την ευθύνη για τις πληροφορίες και τα στοιχεία των οικονομικών καταστάσεων και εκθέσεων που δίνονται για την πληροφόρηση των επενδυτών. Δηλαδή δεν αρκεί η συλλογική ή η συνολική ευθύνη απλά της ανώνυμης εταιρείας ή της εταιρείας, δηλαδή του νομικού προσώπου, αλλά υπέχουν ευθύνη επίσης και τα φυσικά πρόσωπα, τα συγκεκριμένα τρία φυσικά πρόσωπα του διοικητικού συμβουλίου.
Πρώτη φορά επίσης στην Ελλάδα, θεσμοθετείται η ευθύνη των μελών του διοικητικού συμβουλίου μιας εταιρείας για την αξιοπιστία των στοιχείων που δίνονται στους επενδυτές. Πότε άλλοτε γινόταν αυτό; δίναμε στοιχεία τα οποία ήταν άκυρα πολλές φορές, ήταν άσχετα, ήταν παρωχημένα και εν πάση περιπτώσει και αν αποδεικνυόταν ότι δεν ήταν και τα σωστά, κανένας δεν έφερε την ευθύνη.
Σήμερα, λοιπόν, η διάταξη που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο έχει απόλυτα θετικό αντίκτυπο —σας το λέω αυτό, κύριοι Υπουργοί, γιατί συζητιέται αυτό στην αγορά- διότι τέλος πάντων, θα βρίσκει κανείς τους υπευθύνους.
Πρώτη φορά επίσης εισάγεται με νόμο η υποχρέωση του διοικητικού συμβουλίου μιας εταιρείας να εκδίδει όπως ανέφερα την εξαμηνιαία έκθεση, πέρα από την ετήσια -γιατί μέχρι τώρα είχαμε μόνο ετήσια- όπως επίσης και την τριμηνιαία. Και όχι μόνο αυτό, αλλά η κάθε εξαμηνιαία έκθεση έχει την υποχρέωση να δίνει την προοπτική και τις εκτιμήσεις για το επόμενο εξάμηνο, που σημαίνει ότι οι επενδυτές, κύριοι συνάδελφοι, θα έχουν την δυνατότητα της συνεκτίμησης των στοιχείων και επομένως των προβλέψεων για το επόμενο εξάμηνο.
Πρώτη φορά επίσης τα διοικητικά συμβούλια μιας εταιρείας αναλαμβάνουν την υποχρέωση να εγκρίνουν τις ενοποιημένες καταστάσεις που δημοσιοποιούνται στους επενδυτές. Φυσικά ο τύπος των οικονομικών καταστάσεων δεν μεταβάλλεται, αντίθετα εκσυγχρονίζεται και ισχυροποιείται. Δεν είναι υπερβολή να ξανά αναφέρω πάλι ότι πρώτη φορά στην ελληνική πραγματικότητα χρησιμοποιούνται από τις εταιρείες τα ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης των μετόχων.
Θεσπίζεται επίσης η υποχρέωση των εκδοτών να παρέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες στους μετόχους προκειμένου να διασφαλίζεται η ισότητα της μεταχείρισης όλων των επενδυτών μετόχων.
Θεσπίζεται επίσης η υποχρέωση ενημέρωσης του επενδυτικού κοινού από άτομα που αποκτούν ή διαθέτουν μετοχές. Γιατί αυτό; Γιατί με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζεται μεγαλύτερη διαφάνεια που είναι απαραίτητη και καλύτερη πληροφόρηση για τους επενδυτές.
Επιπλέον πρέπει να σας επισημάνω ότι η ενίσχυση της διαφάνειας δεν βελτιώνει μόνο την πληροφόρηση των επενδυτών, αλλά και τα κίνητρα των ξένων επενδυτών, αφού μια πραγματικά διαφανής αγορά με ισχυρή εταιρική διακυβέρνηση αποτελεί πολύ καλό κίνητρο για ξένους και ντόπιους επενδυτές.
Κύριοι συνάδελφοι, γνωρίζουμε ότι μια οικονομία έχει ανάγκη από επενδύσεις. Και δεν αρκούν μονάχα οι επενδύσεις του εσωτερικού. Χρειαζόμαστε αναμφισβήτητα την συσσώρευση κεφαλαίου και επί του προκειμένου, χρειαζόμαστε την εμπιστοσύνη του ξένου επενδυτή. Και αυτό διασφαλίζεται και εξασφαλίζεται σήμερα σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, όχι μόνο θεσμικά αλλά και λειτουργικά.
Όλες οι παραπάνω παρατηρήσεις συγκλίνουν στο γεγονός ότι έχουμε να κάνουμε πράγματι, κύριοι συνάδελφοι όλων των παρατάξεων, με ένα νομοσχέδιο που περιέχει αρκετές καινοτομίες και αυστηρότερες προβλέψεις κάτι που όλοι μας περιμέναμε, κάτι που όλοι μας θέλουμε και ειδικότερα κάτω από τις σημερινές συγκυρίες.
Το απαιτούμε αυτό. Και το απαιτούμε αυτό από όλες τις διοικήσεις που έχουν την ευθύνη όχι μόνο της διοίκησης αλλά και διαχείρισης των κεφαλαίων, ειδικότερα μάλιστα εάν αναφέρονται και στα αποθεματικά των ταμείων.
Παράλληλα, πρέπει να υπογραμμίσω ότι η έννοια της αυστηρότητας και των προϋποθέσεων δεν σημαίνει βεβαίως ότι εμείς γινόμαστε και αντικίνητρα των επενδύσεων.
Αυτό το επισημαίνω, κύριοι Υπουργοί, και το επισημαίνω και στους συναδέλφους, δηλαδή ότι δεν μπορούμε να ξεπερνάμε σε όρια αυστηρότητας αυτά που η αγορά επιβάλλει, γιατί τότε γινόμαστε αντικίνητρα, δεδομένου ότι έχει ανάγκη η αγορά, αλλά έχει ανάγκη από εξομάλυνση, έχει ανάγκη από την ομαλή λειτουργία και όχι να την κάνουμε αυστηρότερη, ώστε να την προστατεύσουμε τάχα από αδιαφάνεια και από το άλλο μέρος να είναι κενή περιεχομένου και κενή κεφαλαίων.
Κύριε Πρόεδρε, τελειώνοντας, πρέπει να υπογραμμίσω ότι η έννοια που δίνουμε εμείς σήμερα, όχι απλά της αυστηρότητας αλλά του ελέγχου και της διαφάνειας, δεν είναι σχήμα λόγου. Είναι κατ’ αρχήν θεσμικό πλαίσιο και δεύτερον, βεβαίως δημιουργούμε και τις αναγκαίες προϋποθέσεις για τον άνθρωπο-διαχειριστή.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει να σας πω το εξής: Τελικά πάνω απ’ όλα ο άνθρωπος, διότι οποιοδήποτε θεσμικό πλαίσιο και αν δημιουργήσουμε, έγκυρο και έγκαιρο και απόλυτα θεσμικά ασφαλές, δεν μπορεί να αποδώσει. Και δεν μπορεί να αποδώσει τα αναμενόμενα εάν τελικά επενδύουμε σε θέσεις ευθύνης με πρόσωπα, τα οποία δεν έχουν ούτε τη γνώση και την εμπειρία ούτε την ικανότητα της διαχείρισης και κυρίως την ευθύτητα και την εντιμότητα έναντι της διαχείρισης του δημοσίου χρήματος.
Αλλά αυτά τα φαινόμενα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πρέπει να αντιμετωπίζουμε συνολικά, να τα αντιμετωπίζουμε εθνικά και να μην μεμψιμοιρούμε, να μην κατανέμουμε απλά ευθύνες με κομματικά κριτήρια, τα οποία δεν βελτιώνουν το σύγχρονο πλέγμα και τη σύγχρονη στάση και θέση υπεύθυνων ανθρώπων έναντι της λειτουργίας της αγοράς, αλλά και του εθνικού συμφέροντος.
Γι’ αυτό καλώ όλους σας να υπερψηφίσουμε το παρόν νομοσχέδιο.
Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)