Κοινοτικοί πόροι και ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας

ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ

Γράφει ο Δρ Ξενοφών Ν. Βεργίνης, υποψ. Βουλευτής Λευκάδας Ν.Δ.

Το Δ΄ ΚΠΣ βρίσκεται προ των πυλών. Τα 20 δις € που εξασφάλισε η κυβέρνηση Καραμανλή για την περίοδο 2007 — 2013, θα διοχετευτούν στη χώρα μας στις αρχές του νέου έτους, προκειμένου να ενισχύσουν τις εθνικές πολιτικές (γεωργία, εκπαίδευση, μεταφορές, περιβάλλον κ.α.) και να δημιουργήσουν τις αναγκαίες συνθήκες ανάπτυξης της ελληνικής περιφέρειας.

Το Δ΄ ΚΠΣ αποτελεί το 5^ο πακέτο κοινοτικών πόρων που λαμβάνει η Ελλάδα (προηγήθηκαν τα ΜΟΠ, Α΄, Β΄ και Γ΄ ΚΠΣ) και ταυτόχρονα είναι η τελευταία ευκαιρία που καλείται να αξιοποιήσει η χώρα μας για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των κοινωνικών της δομών. Για το λόγο αυτό, άλλωστε το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έδωσε προτεραιότητα στην Περιφέρεια, κατευθύνοντας το 82% των πόρων της Νέας Προγραμματικής Περιόδου σε δράσεις που θα συντελέσουν στην ανάπτυξη της.

Το βασικό ερώτημα που πλανάται, όμως, είναι πως θα αξιοποιηθεί αποτελεσματικότερα η διαχείριση αυτών των κονδυλίων, δεδομένων των αδυναμιών και αγκυλώσεων που παρατηρήθηκαν στη διαχείριση των προηγούμενων «πακέτων», με τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα της χαμηλής απορροφητικότητας και ανάπτυξης.

Ήδη, από τη διαχείριση των προηγούμενων ΚΠΣ αναδείχθηκαν οι μεγάλες αδυναμίες του ελληνικού συστήματος να αξιοποιήσει αποτελεσματικά την κοινοτική βοήθεια. Η απαράδεκτη γραφειοκρατία (υψηλό κόστος και χαμηλή αποδοτικότητα), η αναποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης (έλλειψη κατάλληλα καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού), η έλλειψη στρατηγικής και εμπειρίας στον αναπτυξιακό σχεδιασμό (υψηλός κατακερματισμός των έργων, ενθάρρυνση μιας εγχώριας συνολικής ανάπτυξης, αδυναμίες στον προγραμματισμό των καινοτόμων δράσεων, μη υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών και διαχείρισης), οδήγησαν σε χαμηλή απορροφητικότητα (μόλις 15,26%) στερώντας την Περιφέρεια από σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης, στην οποία σημειωτέον παρουσιάζονται ανισότητες σε κοινοτικό και κυρίως σε εθνικό επίπεδο.

Οι μεγάλες προσπάθειες που καταβλήθηκαν τα τελευταία 3.5 χρόνια από την κυβέρνηση, βελτίωσαν σημαντικά την κατάσταση και η απορροφητικότητα υπερδιπλασιάστηκε (περίπου 53%). Όμως, για την επίτευξη του τελικού στόχου, που είναι η ανάπτυξη της Περιφέρειας, απαιτείται πολλή δουλειά, στρατηγική, σχεδιασμός και προτεραιότητες, οι οποίες θα κάνουν τη διαφορά.

Η χώρα μας πρέπει, επιτέλους, να αποκτήσει ορθολογικό προγραμματισμό και ευέλικτους μηχανισμούς υλοποίησης του Δ΄ ΚΠΣ. Άλλωστε, οι κοινοτικοί κανόνες είναι σαφείς, σε θέματα διαφάνειας, ενημέρωσης και δημοσιότητας και δεν επιδέχονται κανένα περιθώριο αμφισβήτησης. Η σωστή διαχείριση ξεκινά από την εναρμόνιση της Ελλάδας με τη κοινοτική νομοθεσία σε θέματα συγχρηματοδότησης και υλοποίησης έργων. Η συνέχεια περιλαμβάνει:

• Tην καθιέρωση διαλόγου με τους αρμόδιους φορείς, προκειμένου να γνωστοποιούνται οι πραγματικές ανάγκες των περιφερειών.
  
• Tη στελέχωση των μηχανισμών διαχείρισης με το κατάλληλο δυναμικό
  
• Tην ύπαρξη προγραμματισμού για τη χρηματοδότηση των μελετών.
  
• Τον καθορισμό αρμοδιοτήτων στις Διαχειριστικές Αρχές και Αρχές Πληρωμών.

Πέρα, όμως, από τη σωστή διαχείριση απαιτείται να δοθεί προτεραιότητα και σε άλλους τομείς, προκειμένου η Περιφέρεια να επιδιώξει μια ολοκληρωμένη ανάπτυξη. Ειδικότερα πρέπει:

• Να προσδιοριστούν οι διαρθρωτικές αδυναμίες που υπάρχουν σε κάθε Περιφέρεια και να δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπισή τους.
  
• Να διαμορφωθεί μια μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή στρατηγική για κάθε Περιφέρεια, η οποία να λαμβάνει υπόψη τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία κάθε Περιφέρειας.
  
• Να αποφευχθεί η υπερσυγκέντρωση των επενδύσεων στα αναπτυξιακά κέντρα.
  
• Να ενισχυθεί η διοικητική ικανότητα για σχεδιασμό, υλοποίηση και διαχείριση των αναπτυξιακών Προγραμμάτων σε περιφερειακό επίπεδο.
  
• Να γίνει αποτελεσματικότερη η δημόσια διοίκηση (καταπολέμηση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα)
  
• Να δοθεί μεγάλη σημασία στη δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος για την προσέλκυση νέων επενδύσεων στην Περιφέρεια, αλλά και την ανάπτυξη των εγχώριων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
  
• Να δοθεί μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου και την προώθηση της δια βίου μάθησης στην Περιφέρεια (ανάπτυξη απασχόλησης, γυναικείας επιχειρηματικότητας, ενίσχυση έρευνας και τεχνολογίας κ.α.)
  
• Να διαδοθούν οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση, τη δημόσια διοίκηση και τις επιχειρήσεις (ενίσχυση διασυνοριακών και διαπεριφερειακών συνεργασιών, καλύτερη πληροφόρηση των πολιτών).

Συνεπώς, η Ελλάδα μπορεί να κερδίσει το στοίχημα της ανάπτυξης και να καταπολεμήσει τις ανισότητες που υπάρχουν ανάμεσα στις περιφέρειές της, εφαρμόζοντας μια εθνική στρατηγική που θα εφαρμόζει την κοινοτική νομοθεσία, θα φροντίζει για την αποτελεσματική διαχείριση των κοινοτικών πόρων και θα συμβάλλει στη διαμόρφωση σχεδίων ανάπτυξης που θα δίνουν προτεραιότητα στον άνθρωπο, το περιβάλλον και την κοινωνική ευημερία.